ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΦΑΛΗΡΟΥ, ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ & ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΕΝΤΗ
Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΙΕΡΟΝ ΚΛΗΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΦΙΛΟΧΡΙΣΤΟΝ ΠΛΗΡΩΜΑ
ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΥΤΟΥ
Τέκνα μου αγαπητά και πεφιλημένα,
Σε κάθε Ναό, εντός του Αγίου Βήματος βρίσκεται χώρος ιερός και φρικτός που καλείται Πρόθεση. Είναι μια μικρή κόγχη, αριστερά της Αγίας Τραπέζης, όπου ο ιερέας προσκομίζει τα Τίμια Δώρα, τον άρτο και τον οίνο, τα οποία κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας θα μεταποιηθούν σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Η Αγία Πρόθεση κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας συμβολίζει δυο τόπους, τον τόπο της Γεννήσεως του Χριστού, τη Βηθλεέμ, και συνάμα τον τόπο της θυσίας του Χριστού, τον Γολγοθά. Γι’ αυτό και συνηθίζεται στην κόγχη της προθέσεως να αγιογραφείται άλλοτε η εικόνα της Γεννήσεως και άλλοτε η άκρα Ταπείνωσις του Κυρίου.
Η Γέννηση, η Θυσία και η θεία Κοινωνία, προβάλλουν ενώπιον του λειτουργού και όλης της εκκλησιαστικής κοινότητας, κάθε φορά που καλούμεθα να τελέσουμε τη θεία Λειτουργία. Μα σήμερα, κατά τη μεγάλη αυτή εορτή των Χριστουγέννων, τη Μητρόπολη των εορτών, αισθανόμεθα ακόμη πιο βαθιὰ τη μυστική ενότητα των τριών αυτών πραγματικοτήτων: της Γέννησης, της Θυσίας και της θείας Κοινωνίας.
Ο Υιός και Λόγος του Θεού σαρκώνεται, λαμβάνει πλήρη την ανθρώπινη φύση, για να τη θεραπεύσει, για να την ολοκληρώσει, για να την αγιάσει. Καταργεί ο Χριστός με την ενανθρώπηση του το χάσμα μεταξύ γης και ουρανού, μεταξύ δημιουργίας και Δημιουργού, μεταξύ ανθρώπου και Θεού. Κατεργάζεται με τη γέννα του την ελευθερία του ανθρώπου από το μεγάλο εχθρό και δυνάστη του, που δεν είναι άλλος από το θάνατο.
Όμως η γέννηση του Κυρίου Ιησού, μυστικά εμπεριέχει και τον τρόπο με τον οποίο κομίζεται αυτή η πολυπόθητη σωτηρία. Κι ο τρόπος αυτός δεν είναι άλλος, απο εκείνον του Σταυρού. Ο Χριστός γεννιέται για να σταυρωθεί, για να πάθει υπέρ ημών. Γι’ αυτό στην εικόνα της Γεννήσεως το θείο βρέφος, σπαργανωμένο εικονίζεται σύμφωνα με τα ταφικά ήθη της εποχής, και τοποθετημένο εντός της φάτνης σαν σε νεκρικό μνήμα. Σημείο που θέλει να δηλώσει πως ο Χριστός έρχεται στον κόσμο με σκοπό να πεθάνει για εμάς, για την αγάπη μας, για την ακεραιότητα μας, για τη θέωσή μας.
Πώς όμως ο καθένας από εμας οικειοποιείται τη Γέννηση του Χριστού και τη Θυσία Του; Πως ενώνεται με το Σώμα που η Αειπάρθενος Κόρη έφερε στον κόσμο; Πως μετέχει στο Σώμα που πόνεσε, έπαθε, και γνώρισε θάνατο; Πώς τελικά ο άνθρωπος αποδέχεται τη σωτηρία, που ο Χριστός προσφέρει;
Ο άνθρωπος σώζεται με τη θεία Κοινωνία.
Ο άνθρωπος γεννιέται σ’ έναν καινό, σ’ έναν νέο τρόπο ύπαρξης και ζωής με τὴ θεία Κοινωνία.
Ο άνθρωπος γίνεται ο ίδιος θυσία και προσφορά για τον κόσμο όλο με τη θεία Κοινωνία.
Αλλά τι είναι η θεία Κοινωνία; Είναι η μετάληψη του Σώματος και του Αίματος του Χριστού. Προσφέρει ο άνθρωπος τα είδη της κτίσεως· παραθέτει τα δώρα του Θεού που η φύση του αποδίδει, το στάρι και το σταφύλι· κομίζει όμως και τον κόπο, τη δημιουργικότητα, την ευφΐα του, τα οποία μεταποιούν τα στοιχεία της φύσης σε δημιουργία, σε άρτο και σε οίνο. Και τα δύο αυτὰ είδη της ανθρώπινης προσφοράς ο Υιός και Λόγος του Θεού τα λαμβάνει και τα κάνει σάρκα δική του, για να σταθεί ανάμεσα μας, για να γεννηθεί μέσα στις καρδιές μας, για να θυσιαστεί, ώστε εμείς να ζήσουμε. Έτσι μεταλαμβάνουμε των καθαγιασμένων Τιμίων Δώρων, που η Χάρις του Αγίου Πνεύματος έχει επισκεφθεί και γινόμαστε σύσσωμοι και σύναιμοι με τον Ιησού Χριστό.
Η Κοινωνία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού δεν είναι μια πράξη τυπική ή μια ενέργεια συμβολική. Είναι η μετοχὴ του ανθρώπου σ’ έναν άλλο τρόπο ύπαρξης που αγιάζει και χαριτώνει τον άνθρωπο στον παρόντα κόσμο και ανοίγει την προοπτική της αιωνιότητας. Ο Χριστιανός κοινωνώντας αποδέχεται τον τρόπο της Ενσάρκωσης και τον τρόπο της Σταύρωσης του Θεανθρώπου. Και τούτη η αποδοχή σημαίνει πολλά για τον κοινωνικό του βίο, για τη στάση που κρατά απέναντι στο συνάνθρωπο, στον αδελφό, μα και στον εχθρό του.
Η Ενσάρκωση σημαίνει κένωση του εαυτού. Ο Υιὸς και Λόγος γίνεται άνθρωπος. Τούτη είναι η μεγαλύτερη πράξη ταπείνωσης μέσα στην ανθρώπινη ιστορία. Και ο πιστός καλείται μέσα στην καθημερινότητά του να κενώσει και εκείνος τον δικό του εαυτό· να συναντήσει το συνάνθρωπο του στις αδυναμίες του, στις ασθένειες του, στους φόβους του, αλλά και να γίνει ένα μ’ αυτόν. Δεν δικαιούται ο πιστός αν θέλει να ακολουθεί πραγματικά το Χριστό, να σταθεί υπεροπτικά απέναντι στις αδυναμίες των άλλων. Αντιθέτως οφείλει να κάνει τον πόνο και την αγωνία του κάθε ανθρώπου θέματα δικά του, αιτίες προσευχής και άσκησης, ώστε η Χάρις του Θεού να ενεργήσει και να θεραπεύσει, να παρηγορήσει, και να σώσει τον μπερδεμένο άνθρωπο της εποχής μας.
Η Σταύρωση με τη σειρά της, σημαίνει θυσία για τον άλλον. Ο Σαρκωμένος Λόγος πεθαίνει αληθινὰ για να ζήσει ο άνθρωπος. Και τούτη η κάθοδος εις τον Άδη είναι εκείνη που καταπατά το διάβολο και καταργεί το θάνατο· είναι η προϋπόθεση της Ανάστασης και της αιώνιας ζωής. Και ο πιστός θέλοντας να μη χωρισθεί από τον αγαπημένο Ιησού μετέχει μέσα στην ιστορία στο θάνατο του Κυρίου του. Δεν ενεργεί για να κατανικήσει τους αντιφρονούντες και τους εχθρούς. Νεκρώνει τον εγωϊσμό του και το θέλημα του. Παλεύει εσωτερικά για να αγαπήσει και να συγχωρέσει τους πάντες. Για να τους αποκαλύψει μια άλλη θεώρηση της ζωής, όπου η κακία και τα πάθη δεν είναι αυτά που κυριαρχούν, αλλά η αγαθότητα και η αγάπη. Η αγάπη του Χριστού του Εσταυρωμένου και Αναστημένου.
Η ταπείνωση της Γεννήσεως και της Σταυρώσεως του Κυρίου, έχουν εμπνεύσει τους πιστούς και στην παρούσα δοκιμασία που ολάκερη η οικουμένη περνά. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί στον τόπο μας έχουν επιδείξει στάση ταπεινή και συγχωρητική. Στερήθηκαν τα πρώτιστα και τα καίρια της χριστιανικής βιοτής, τη μυστηριακή ζωή, την εκκλησιαστική σύναξη, την ιεραποστολική και φιλανθρωπική κίνηση προς τον κόσμο. Δέχθηκαν σωρεία κατηγοριών και διαβολών. Εστοχοποιήθηκαν και λοιδωρήθηκαν όσο κανένας άλλος από τα Μέσα Μαζικής ενημέρωσης. Κι όμως εκείνοι για την αγάπη του Χριστού και για την αγάπη των πολλών υπομένουν. Τηρούν μέτρα για να διασφαλιστεί η υγεία, αλλά και για να μην εγκαταλειφθούν τα πρόσωπα σε παράλογους φόβους και σε πονηρούς λογισμούς. Στηρίζουν με αγάπη έμπρακτα εκείνους που το έχουν ανάγκη. Δεν προκαλούν μα προσεύχονται για όλο τον κόσμο, περιμένοντας την ευλογημένη εκείνη ώρα, που ο Θεός θα μας απαλλ'άξει από αυτή τη μεγάλη αρρώστια.
Όμως αυτή η υπεύθυνη στάση των χριστιανών, οφείλεται και διαμορφώνεται μέσα από τη μετοχή μας στη θεία Κοινωνία. Μεταλαμβάνοντας κενώνουμε τους εαυτούς μας· μεταλαμβάνοντας αγαπάμε τον κόσμο· μεταλαμβάνοντας γινόμαστε συνετοί· μεταλαμβάνοντας γινόμαστε υπεύθυνοι· μεταλαμβάνοντας κατανικάμε τους φόβους μας· μεταλαμβάνοντας συγχωρούμε εκείνους που μας αδικούν· μεταλαμβάνοντας νοιαζόμαστε για τους πειρασμούς των άλλων· μεταλαμβάνοντας θυσιάζουμε ακόμα και την ίδια μας τη ζωή για τους αδελφούς μας.
Η στέρηση της θείας Κοινωνίας δεν είναι κάτι που μπορούμε να αποδεχθούμε οι χριστιανοί ως λύση στο οποιοδήποτε πρόβλημα. Όχι από απολυτότητα και από πείσμα, αλλά από την βιωματική γνώση της αλήθειας που μαρτυρά εδώ και αιώνες, πως το Άγιο Ποτήριο είναι εκείνο που μας κάνει χριστιανούς. Δεν είναι η ατομική πίστη και η προσωπική αρετή, τα στοιχεία της χριστιανικής μας ταυτότητας. Είναι η ένωσή μας με το πρόσωπο του Χριστού, η οποία λαμβάνει χώρα μέσα στην ιστορία, με τη θεία Μετάληψη.
Η στέρηση της θείας Κοινωνίας με τρόπο βίαιο και στανικό δεν διασφαλίζει ούτε την υγεία των πολιτών, μα ούτε και τη συνοχή της κοινωνίας. Γιατί ακόμα κι αν δεν το κατανοούμε οι Έλληνες οι σημερινοί, στο κέντρο της συλλογικής μας συνοχής παραμένει να υπάρχει το άγιο Ποτήριο. Τούτο το αισθανόμασταν πάντα κατά την ημέρα αυτή των Χριστουγέννων, όταν οι ναοί μας κατακλύζονταν από πρόσωπα, που παρότι κατά τον υπόλοιπο χρόνο δεν προσέρχονταν στη μυστηριακή ζωή, τη μέρα αυτή δειλά και αμήχανα ίσως, οδηγούσαν τα βήματα τους προς την θεία Κοινωνία. Αυτοί μαρτυρούν πως ο κοινός μας βίος συγκροτείται ακόμα επί τη βάσῃ του ιερού και του αγίου. Το Σώμα και το Αίμα του Θεανθρώπου παραμένουν να μας ενώνουν. Και μόνο ενωμένοι με το πρόσωπο του Χριστού και μεταξύ μας θὰ μπορέσουμε να περάσουμε και τούτη την κρίση.
Γι’ αυτὸ αγαπητά μου παιδιά, ας ακούσομε και σήμερα την λειτουργικὴ προτροπή: «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε». Ας απολαύσουμε: «Ξενίας Δεσποτικής, και αθανάτου τραπέζης, εν πενιχρώ Σπηλαίῳ» (ας απολαύσουμε δηλαδή, δεσποτική φιλοξενία και τράπεζα αθανασίας, που προσφέρεται σε ταπεινό σπήλαιο) όπως ο προεόρτιος ύμνος αναγγέλλει. Ας μεταλάβουμε το Σώμα και τὸ Αίμα του Χριστού για να γιορτάσουμε Χριστούγεννα, για να ζήσουμε και να κατανικήσουμε κι εμείς το φόβο, την ασθένεια και το θάνατο. Για να ανοιχτούμε στην αλήθεια, στην ελευθερία και τη ζωή.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΤΕΧΘΗ! ΑΛΗΘΩΣ ΕΤΕΧΘΗ!
Με όλη μου την αγάπη!
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
+ ο Πειραιώς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
.jpg)