Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
1. Υπάρχουν μερικά θαλάσσια μέρη που τρέφουν μεγάλα κητώδη θηρία. Όσοι λοιπόν πλέουν σʼ αυτά τα μέρη κρεμούν κώδωνες στα πλευρά των πλοίων, ώστε τα θηρία τρομαγμένα από τον ήχο τους να φεύγουν. Και του δικού μας βίου η θάλασσα τρέφει πολλά και φοβερώτερα θηρία, τα πονηρά πάθη δηλαδή και τους εφόρους των παθών δαίμονες που είναι πονηρότεροι.
Στον Ιερό Ναό Αγίου Νείλου Πειραιώς ιερούργησε χθες Κυριακή 16 Μαρτίου 2025 – Β΄ Κυριακή των Νηστειών – ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ, τιμώντας την εόρτιο μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του Παλαμά και τους θεοφόρους Πατέρες της Ενάτης Οικουμενικής Συνόδου.
Στέλιος Κούκος
Ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς αποτελεί μια ξεχωριστή μορφή της Θεσσαλονίκης και της ιστορίας της, με έργο οικουμενικών διαστάσεων.
 |
| Η λάρνακα εντός της οποίας φυλάσσεται το σκήνωμα του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά |
(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Απόσπασμα από τον βίο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του θαυματουργού τον οποίο έγραψε ο Άγιος Φιλόθεος Κόκκινος, όπως τον μετέγραψε στο «Νέον Εκλόγιον» (εκδόσεις Αστήρ) ο Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης.
Παρθένε Δέσποινα Θεοτόκε, ἡ τὸν Θεὸν Λόγον κατὰ σάρκα γεννήσασα, οἶδα μέν, οἶδα, ὅτι οὐκ ἔστιν εὐπρεπές, οὐδὲ ἄξιον ἐμὲ τὸν οὕτω πανάσωτον εἰκόνα καθαρὰν σοῦ τῆς ἁγνῆς, σοῦ τῆς ἀειπαρθένου, σοῦ τῆς σῶμα καὶ ψυχὴν ἐχούσης καθαρὰ καὶ ἀμόλυντα, ὀφθαλμοῖς μεμολυσμένοις ὁρᾶν καὶ χείλεσιν ἀκαθάρτοις καὶ βεβήλοις περιπτύσσεσθαι, ἢ παρακαλεῖν. Δίκαιον γάρ ἐστιν ἐμὲ τὸν οὕτω πανάσωτον ὑπὸ τῆς σῆς καθαρότητος μισεῖσθαι καὶ βδελύττεσθαι· πλήν, ἐπειδήπερ διὰ τοῦτο γέγονεν ὁ Θεός, ὃν ἐγέννησας, ἄνθρωπος, ὅπως καλέσῃ τοὺς ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν, θαρρῶν κἀγὼ προσέρχομαί σοι μετὰ δακρύων δεόμενος. |
ΕΙΣ ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (1988)
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο οποίος εκτός των άλλων είναι και θεομητορικός θεολόγος, στην γνωστή ομιλία του εις τα Εισόδια της Θεοτόκου αναφέρει, ότι η Παναγία μας εισελθούσα εις τα Άγια των Αγίων πρώτη αυτή στον κόσμο εγκαινίασε την οδό της νήψεως, της αναβάσεως του νού εις τον Θεόν και της ενώσεως του νού του ανθρώπου με τον Θεόν, την ησυχαστική δηλαδή οδό θεώσεως του ανθρώπου. Έτσι, για όσους εφίενται της μυστικής και ησυχαστικής ανόδου προς τον Θεόν και της μυστικής θεωρίας και γνώσεως του Θεού, η Παναγία μας είναι το πρότυπο και η oδός. Δεν είναι μόνον οδός και πρότυπο για τους εν τω κόσμω βιούντας, για τους εν παρθενία και σεμνώ γάμω, για τις μητέρες, αλλά είναι πρότυπο και για τους ιερώς ησυχάζοντας.
(Διασκευή, επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Γλωσσία ονομάζεται ιερή Σκήτη στον Άθωνα στην οποίαν κατά τα χρόνια που ασκήτεψε εκεί ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς και η συνοδεία του, κατοικούσαν πολλοί αναχωρητές. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν σαν έξαρχος και κορυφαίος, ένας άλλος Γρηγόριος -από την Κωνσταντινούπολη κι αυτός καταγόμενος. Αυτός ήταν μέγας και περιβόητος κατ’ εκείνους τους καιρούς στην ησυχία, στη νήψη και τη θεωρία .
Πρόκειται για εναν από τους επιφανέστερους και πολυγραφότερους αρχιερείς της Εκκλησίας μας κι εναν από τους μεγαλύτερους οικουμενικούς πατριάρχες.
Ο Παύλος καυχάται για τον Σταυρό και λέει, ότι δεν γνωρίζει τίποτε εκτός από τον Κύριο Ιησού Χριστό, και Αυτόν εσταυρωμένον. Τι λέει λοιπόν; Σταυρός είναι το να σταυρώσωμε την σάρκα μαζί με τα πάθη και τις επιθυμίες (Γαλ. 5, 24). Νομίζετε ότι είπε τούτο μόνο για την τρυφή και τα υπογάστρια; Πως τότε γράφει στους Κορινθίους ότι, «επειδή υπάρχουν έριδες ανάμεσά σας, είσθε ακόμη σαρκικοί και περιπατείτε κατά το ανθρώπινο φρόνημα» (Α’ Κορ. 3, 3); Ώστε και αυτός που αγαπά δόξα ή χρήματα, ή απλώς θέλει να επιβάλη το θέλημά του και προσπαθεί έτσι να νικήση, είναι σαρκικός και περιπατεί κατά την σάρκα. Γι᾽ αυτά ακριβώς δημιουργούνται και οι έριδες, όπως λέγει και ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος· «από που προέρχονται οι μεταξύ σας πόλεμοι και μάχες; Δεν προέρχονται από εδώ, δηλαδή από τις ηδονές σας που παλεύουν μέσα στα μέλη σας; Αγωνίζεσθε αλλά δε μπορείτε να τα καταφέρετε, μάχεσθε και πολεμείτε» (Ιακ. 4, 1).
Σε καιρό ευνοίας σε επήκουσα και σε ημέρα σωτηρίας σ’ εβοήθησα», είπε ο Θεός με το στόμα του προφήτη Ησαία (Ησ. 49, 8). Καλό λοιπόν είναι να ειπώ σήμερα το αποστολικό εκείνο προς την αγάπη σας: «Ιδού καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού ημέρα σωτηρίας ας απορρίψωμε λοιπόν τα έργα του σκότους και ας εκτελέσουμε τα έργα του φωτός, ας περπατήσουμε με σεμνότητα, σαν σε ημέρα» (Β΄ Κορ. 6, 2· Ρωμ. 13, 12). Διότι προσεγγίζει η ανάμνησις των σωτηριωδών παθημάτων του Χριστού και το νέο και μέγα και πνευματικό Πάσχα, το βραβείο της απαθείας, το προοίμιο του μέλλοντος αιώνος. Και το προκηρύσσει ο Λάζαρος που επανήλθε από τα βάραθρα του Άδη, -αφού, με μόνο τον λόγο και το πρόσταγμα του Θεού, που έχει την εξουσία ζωής και θανάτου, αναστήθηκε από τους νεκρούς την τέταρτη ημέρα- και προανυμνούν παιδιά άκακα και πλήθη λαού, με την έμπνευση του Θείου Πνεύματος, Αυτόν που λυτρώνει από τον θάνατο, που ανεβάζει τις ψυχές από τον Άδη και που χαρίζει αίδια ζωή στην ψυχή και στο σώμα.
Την Κυριακή 31η του μηνός ο Σεβ. Μητροπολίτης Πειραιώς κ.κ. Σεραφείμ ιερούργησε εις τον εμβληματικόν Ιερόν Ναόν Αγίου Νείλου Πειραιώς κατά την Β΄ Κυριακή Νηστειών τιμώντας την εόρτιον μνήμην του εν Αγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης του Παλαμά και τους θεοφόρους Πατέρες της Ενάτης Οικουμενικής Συνόδου.
.jpg)