Λόγοι για την παιδαγωγική της οικογένειας (Όσιος Εφραίμ Κατουνακιώτης)

«Είναι πολλά πράγματα, τα οποία ο άνθρωπος δεν τα γνωρίζει, ή, αν τα γνωρίζει, τα καταφρονεί. Είναι ένα θέμα, το οποίο διδάσκει κανένας στα παιδιά. Εάν δεν το έχει γευθεί, είτε πικρό είναι, είτε γλυκό, εάν δεν το χει γευθεί, τα παιδιά δεν πληροφορούνται.

Θέλουμε να πούμε στα παιδιά τώρα: “Παιδιά, μη φεύγετε από την Εκκλησία. Να πηγαίνετε κάθε Κυριακή στην Εκκλησία. Να εκκλησιάζεστε. Η Εκκλησία είναι το ταμείον της Χάριτος». Από κει πηγάζει όλη η ευτυχία του ανθρώπου. Την ειρήνη, την αγάπη από την Εκκλησία θα τα πάρεις. Ούτε στα παιχνίδια ούτε μέσα στην κοινωνία θα τα βρεις αυτά, όσο μέσα στην Εκκλησία. Εάν εσύ, αυτόν τον λόγο, τον οποίον λες, δεν τον έχεις σε πράξη, τα παιδιά δεν πληροφορούνται. Όχι. Πρέπει εσύ πρώτος να πας στην Εκκλησία, να γευθείς την γλυκύτητα της Εκκλησίας, ούτως ώστε, όταν το πεις στα παιδιά, από μέσα “ερεύγεσαι” (=φανερώνεις, αποκαλύπτεις, βλ. Ματθ. 13, 35). Αυτό, το οποίον έχεις, το λες και στα παιδιά. Οπότε τα παιδιά πληροφορούνται. Διότι αυτό, το οποίον έχεις, το μεταδίδεις· βγαίνει μια ακτίνα Χάριτος από μέσα σου και μεταδίδεται, στα παιδιά. Τα παιδιά, τα οποία είναι βαπτισμένα και συ βαπτισμένος πληροφορούνται. Όταν όμως εσύ εκείνο, το οποίον λες, δεν το κάνεις, τα παιδιά δεν πληροφορούνται, διότι από μέσα σου δεν βγαίνει Χάρις. Είτε το άκουσες είτε το είδες, είτε το καταφρόνησες. Και τα παιδιά δεν πληροφορούνται. Όταν όμως εσύ ο ίδιος το έχεις αυτό, το οποίον λες, τότες τα παιδιά πληροφορούνται και ακούνε. Μεταδίδεις, λέει, από την περιουσία σου, μεταδίδεις, τρόπον τινά, από αυτό το οποίον έχεις και το ζεις και το τρως. Αυτό μεταδίδεις και στα παιδιά. Τα παιδιά πληροφορούνται, τα παιδιά πληροφορούνται.

Γιατί οι άγιοι Πατέρες έφτασαν στο σημείο να μη φοβούνται τα άγρια θηρία; Διότι εγέμισε η ψυχή τους από αγιότητα, από Χάρη. Τα θηρία, τρόπον τινά, κατά μία μυστική πληροφορία πληροφορούνται και, όταν έρχονται κοντά σου, δεν σε ενοχλούν. Εάν όμως ο άνθρωπος είναι αμαρτωλός, και τα θηρία ορμούν απάνω του. Η αγιοσύνη, την οποία έχει ο άνθρωπος μεταδίδεται στα θηρία. Και τα θηρία ημερεύουνε. Δηλαδή, όπως ο Αδάμ ήταν στον Παράδεισο και τα άγρια θηρία τον πλησίαζαν, το φίδι, το λιοντάρι, η αρκούδα και δεν τον πείραζαν, κατά τοιούτον τρόπον έρχεται ο σημερινός άνθρωπος, ο Άγιος, και δεν τον πειράζουν τα θηρία. Εάν πάει ένας αμαρτωλός, ορμούν επάνω τα θηρία να τον κατασπαράξουνε. Διότι η Χάρις που έχει μέσα ο άνθρωπος μεταδίδεται και στα θηρία.

Έτσι το ερμηνεύουν οι άγιοι Πατέρες.

Τώρα, είναι άλλα πράγματα, τα οποία θέλουμε να διδάξουμε στα παιδιά. Πολλές φορές έρχονται εδώ διάφοροι άνθρωποι και μας λένε: “Πες μας, Γέροντα, έναν λόγον Θεού, όπως εσείς τώρα”. Τους απαντώ: “Βρε παιδιά, εγώ είμαι αγράμματος. Ένα Γυμνάσιο έβγαλα το ’30. Από το ’30 ήλθα εδώ. Τί ξέρω τί γίνεται στον κόσμο; Αλλά τί με δίδαξε η πείρα, διότι πολλά γράμματα λαμβάνω από γυναικούλες που λεν τον πόνο τους”.

Έρχεται μια Κυριακή. Πάρ’ τη γυναικούλα σου, πάρ’ τα παιδάκια σου. Πήγαινε στην Εκκλησία. Και μετά απ’ την Εκκλησία, όταν θα πας στο σπίτι σου, θα δεις· μια ειρήνη βασιλεύει στο σπίτι, μια αγάπη όλη την ημέρα, αλλά και όλη την εβδομάδα. Την άλλη Κυριακή, μη πηγαίνεις στην Εκκλησία. Θα δεις όλη την ημέρα της Κυριακής μαλώματα, γκρίνια με τα παιδιά, φωνές, αντάρες, όλη την εβδομάδα. Ε, ε. Τώρα διάλεξε ποιός δρόμος σου αρέσει. Ποιό είναι το δικό σου συμφέρον. Να ζεις ειρηνικά. Και τα παιδάκια κατόπιν παίρνουν τη Χάρη απ’ την Εκκλησία και είναι ειρηνικά.

Εδώ ήρθε ένας πρωτόδικης και λέει:

“Έχω τώρα μια βδομάδα που εξέδωσα ένα διαζύγιο”.

“Γιατί;”.

“Γιατί είχανε καμιά δεκαπενταριά μέρες ένα ανδρόγυνο που παντρεύτηκε και ήθελε η γυναίκα κάτι κεφτεδάκια να κάνει και είπε ο άνδρας της: ‘κάνε κι αυτό’. Διαφώνησαν λοιπόν και χώρισαν”.

“Δε μου λες; Πηγαίνανε στην Εκκλησία;”.

“Όχι”.

Ε, να τα αποτελέσματα της Εκκλησίας. Να τα αποτελέσματα της Εκκλησίας. Εάν πήγαιναν στην Εκκλησία, ούτε πολιτικό γάμο θα ζητούσανε, ούτε ναρκωτικά θα ζητούσανε, ούτε με μαλώματα θα ζούσανε. Διότι η Εκκλησία είναι πηγή της Χάριτος. Όπου πηγάζει η Χάρις εκεί είναι όντως άκρα ειρήνη, άκρα γαλήνη, αγάπη, αδελφοσύνη, όλα. Ενώ, όταν δεν πηγαίνουν στην Εκκλησία, θέλουν όλα, και το ’να και τ’ άλλο, όλα. Εκείνος, ο οποίος πηγαίνει, στην Εκκλησία, κάνει έκτρωση;

Ήλθε κάποιος και μου λέει:

“Αρραβώνιασα το κορίτσι μου με κάποιον. Έμεινε έγκυος. ‘Δεν τη θέλω’, λέει ο γαμπρός. ‘Δεν τη θέλεις; Τώρα τί θα κάνουμε;’. Λέει ο άνδρας στη γυναίκα του• “Πάρ’ την και πήγαινε στην Αθήνα και κάνε έκτρωση. Θα μας πάρει η ντροπή του κόσμου”.

Ε, την πήρε η γυναίκα και πήγανε στην Αθήνα. Μόλις πήγε να κοιμηθεί, βλέπει τον άγιο Νεκτάριο με το μπαστούνι του.

“Βρε συ, το σκέφθηκες καλά αυτό το οποίο θέλεις να κάνεις; Το βλέπεις αυτό;”. ’Έντρομη σήκωσε το κορίτσι. “Ελάτε, ελάτε”…

Γύρισαν στο χωριό. “Την παίρνω”, λέει ο γαμπρός. Ο άγιος Νεκτάριος ενήργησε και την πήρε. Βλέπεις, δηλαδή, η έκτρωση είναι απαίσιο πράγμα. Η μητέρα να σκοτώνει το παιδάκι της. Ναι, αλλά όταν δεν πάει στην Εκκλησία, το σκοτώνει! Όταν πάει όμως, δεν το σκοτώνει. Ζούνε ειρηνικά και ο άνδρας και η γυναίκα. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της Εκκλησίας.

Αλλ’ όταν όμως και ο δάσκαλος και η δασκάλα πηγαίνουνε στην Εκκλησία, τα παιδάκια ακούνε, πληροφορούνται, κατά πνευματικόν τρόπον. Όταν δεν πάνε στην Εκκλησία;

Βρε συ, δεν πας στην Εκκλησία κι έρχεσαι εσύ να διδάξεις εμένα Εκκλησία;

Γιατί δεν έχει τίποτε μέσα του. Το άκουσε, το διάβασε. Γι’ αυτό το λέει στα παιδιά κι αυτά ούτε καν πληροφορούνται. Έτσι είναι. Τα περισσότερα πράγματα έτσι είναι. Γι’ αυτό σου λέει τώρα· να πάω στο Άγιον Όρος, να πάω σε πνευματικούς ανθρώπους να μου πούνε. Κατ’ αυτόν τον τρόπο λύνονται τα προβλήματα.

Έχω και στο δίνω. Έχω και στο δίνω».

(Γεωργίου Κρουσταλάκη, Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης, Ο Θεολόγος και Παιδαγωγός της ερήμου, εκδ. Εν πλω, σσ. 285- 290)

πηγή