ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΦΑΛΗΡΟΥ, ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΕΝΤΗ
Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
ΕΠΙ Τῌ ΚΥΡΙΑΚῌ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ 2023
Τέκνα μου αγαπητά και περιπόθητα,
Η Αγία μας Εκκλησία όρισε η Α΄ Κυριακή των Νηστειών να αποκαλείται Κυριακή της Ορθοδοξίας, να είναι αφιερωμένη στο θρίαμβο της Ορθοδόξου Πίστεως και να εορτάζεται με κάθε λαμπρότητα το μεγάλο γεγονός του τερματισμού της φοβερής εικονομαχικής έριδας (726-843), η οποία συντάραξε το Βυζάντιο για περισσότερο από έναν αιώνα και υπέβαλλε την Εκκλησία του Χριστού σε σοβαρή δοκιμασία.
Δυσσεβείς κοσμικοί άρχοντες, έχοντας δαιμονικό φρόνημα και επηρεασμένοι από τις ανεικονικές ιουδαικές, ισλαμικές και άλλες αιρετικές πλάνες και με πρόσχημα κάποιες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, προσπάθησαν να πλήξουν την Εκκλησία, προσβάλλοντας την Ορθόδοξη Πίστη, όσον αφορά την τιμή των Ιερών Εικόνων. Δεν επρόκειτο βεβαίως για «μεταρρυθμιστική πολιτική», αλλά για ευθεία προσβολή του Χριστολογικού Δόγματος, με τραγικές σωτηριολογικές συνέπειες. Οι εικονομάχοι αυτοκράτορες, με τη σύμπραξη δυσσεβών εκκλησιαστικών ανδρών, μεταχειρίστηκαν ανείπωτη βία και ανηλεείς διώξεις στους εμμένοντες στην Ορθόδοξη Πίστη, αναδεικνύοντας μια πλειάδα Μαρτύρων και Ομολογητών, των οποίων η μνήμη τιμάται αυτή την αγία ημέρα.
Μετά το θάνατο του τελευταίου εικονομάχου αυτοκράτορα Θεοφίλου (829-842), η ευσεβής Αυγούστα και αγία της Εκκλησίας μας Θεοδώρα, ως επίτροπος του ανηλίκου υιού της Μιχαήλ Γ΄ (842-867), επί της Πατριαρχείας του αγίου και ομολογητή Μεθοδίου, συγκάλεσε Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, επικυρώνοντας τις αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου (787), βάζοντας τέλος στην εικονομαχική αίρεση, αναστηλώνοντας οριστικά τις άγιες Εικόνες στις 4-3-843 και στους ανείπωτους διωγμούς των ορθοδόξων. Πρόκειται αναμφίβολα για ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός το οποίο άλλαξε κυριολεκτικά τη ροή της ιστορίας και έφερε μια νέα εποχή στην Εκκλησία.
Με την παύση της εικονομαχικής δίνης και την εφαρμογή και επικράτηση των αποφάσεων της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, την οποίαν ανεκήρυξε ως Οικουμενική η Αγία Ογδόη Οικουμενική Σύνοδος του 880, διασαφηνίστηκε και παγιώθηκε στην Εκκλησία η Ορθόδοξη Πίστη, ολοκληρώθηκε η διατύπωση της δογματικής διδασκαλίας της, τριαδολογικό και χριστολογικό δόγμα και γι’’ αυτό, την αγία αυτή ημέρα, πανηγυρίζουμε το θρίαμβο της Ορθοδοξίας, τον θρίαμβο της σώζουσας αλήθειας. Ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς τόνισε πως κατά την Κυριακή της Ορθοδοξίας «εορτάζεται η νίκη της Ορθοδοξίας εναντίον κάθε ψεύδους, εναντίον κάθε αναλήθειας, εναντίον κάθε αιρέσεως, εναντίον κάθε ψευδοθεού· νίκη της Ορθοδοξίας εναντίον κάθε ψευδούς διδασκαλίας, εναντίον κάθε ψευδούς φιλοσοφίας, επιστήμης, πολιτισμού, εικόνος, αγία νίκη της Ορθοδοξίας. Και αυτό σημαίνει αγία νίκη της Παναληθείας».
Εορτάζοντας τη λαμπρή αυτή ημέρα οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε την ανεκτίμητη αξία της Ορθοδόξου Πίστεως και να προβληματιστούμε για την καταστροφική δράση της κακοδοξίας διότι η αληθινή Πίστη είναι συνώνυμη με την σωτηρία και η αίρεση με την απώλειά της.
Η αίρεση είναι το πλέον επώδυνο άλγος στο εκκλησιαστικό σώμα, ως εφεύρημα του «απ’ αρχής ανθρωποκτόνου» (Ιωάν.8,44), για πληγεί και να ανασταλεί το σωστικό έργο της Εκκλησίας. Σύμφωνα με τον μακαριστό π. Ιωάννη Ρωμανίδη η αίρεση «Καταδικάζεται, επειδή σε αυτή δεν υπάρχει θεραπεία. Και εφ’ όσον δεν υπάρχει θεραπεία, είναι επικίνδυνη για τον άνθρωπο. Οι Πατέρες έβλεπαν την αίρεση ως ένα είδος κομπογιαννιτισμού, όπου δεν υπάρχει θεραπεία». Όσον αφορά για την Ορθοδοξία, κατά τον αείμνηστο π. Γ. Μεταλληνό «Δεν πρόκειται για μια Ιδεολογία, για κάποιο “Κοινωνικό Σύστημα” ή Φιλοσοφία, για κάποια εγκόσμια Πολιτική, που επεκράτησε και θριαμβολογεί για τη συντριβή των αντιπάλων της. Όχι! Η Ορθοδοξία είναι ο νέος τρόπος ζωής και υπάρξεως, η ΧΡΙΣΤΟΖΩΗ, που εισήχθη στην ιστορία με τη Σάρκωση του Αιώνιου Λόγου του Θεού».
Αυτό σημαίνει ότι η σωτηρία μας είναι συνισταμένη της αλήθειας, την οποία έφερε στον κόσμο η ένσαρκη Αλήθεια, ο Ενανθρωπήσας Υιός και Λόγος του Θεού. Άρα η αλήθεια, δηλαδή «το φως το αληθινόν, ο φωτίζει πάντα άνθρωπον εις τον κόσμον» (Ιωάν.1,9), είναι ένσαρκη στο θείο πρόσωπο του Χριστού και όχι κάποιο θεωρητικό σχήμα. «ο Χριστός συνεκέντρωσε όλες τις αλήθειες και μας έδωσε την Παναλήθεια της Ορθοδοξίας», παρατηρεί ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς. Κατά συνέπεια νόθευση ή απόρριψη της εν Χριστώ αλήθειας σημαίνει προσβολή και απόρριψη του ιδίου του Χριστού και για τούτο έχει σωτηριολογικό χαρακτήρα.Η εν Χριστώ αλήθεια εκφράζεται και βιώνεται μόνο μέσα στην Εκκλησία, την Ορθόδοξη, την μοναδική Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Χριστού και ουδέποτε εκτός Αυτής. Μόνο μέσα σε αυτή τη νοητή Άμπελο (Ιωάν.15,1) αυξάνεται οντολογικά ο άνθρωπος, ενώ εκτός αυτής «ξεραίνεται» και «εις πυρ βάλλεται» (Ματθ.7,19). Εκτός της Εκκλησίας κυριαρχεί η πλάνη, κείνται τα σχίσματα και οι αιρέσεις, οι οποίες είναι τα «ζιζάνια» που σπέρνει οι διάβολος (Λούκ.8,12) για να πλήξει και να ματαιώσει το μοναδικό σωστικό της έργο.
Σύμφωνα με τον Απόστολο Πέτρο, εμφανίστηκαν στην Εκκλησία ενωρίς «ψευδοπροφήται εν τω λαώ, ως και εν υμίν ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν αιρέσεις απωλείας» (Β’ Πετρ.2,1-2), οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως «κύματα θαλάσσης επαφρίζοντα» (Ιουδ.12-13). Ο Απόστολος Παύλος προειδοποίησε ότι «εισελεύσονται μετά την άφιξίν μου λύκοι βαροίς εις υμάς μη φειδόμενοι του ποιμνίου, και εξ υμών αυτών αναστήσονται άνδρες λαλούντες διεστραμμένα του αποσπάν τους μαθητάς οπίσω αυτών» (Πραξ.20,29-30). Η αίρεση είναι τόσο ολέθρια, ώστε ο μεγάλος Απόστολος αναγκάζεται να αναθεματίσει τους αιρεσιάρχες: «ει τις υμάς ευαγγελίζεται παρ’’ ο παρελάβετε, ανάθεμα έστω» (Γαλ.1,9). Την αίρεση χαρακτηρίζει ως «έτερον ευαγγέλιον» (Γαλ.1,6), κάλπικο, δαιμονικό, και συστήνει στους χριστιανούς: «στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις ημών, ας εδιδάχθητε, είτε διά λόγου είτε δι' επιστολής ημών», (Β΄θεσ.2,15) και επαινεί όσους τηρούν την πίστη απαραχάρακτη: «επαινώ δε υμάς, αδελφοί, ότι πάντα μου μέμνησθε και, καθώς παρέδωκα υμίν, τας παραδόσεις κατέχετε» (Α΄κορ.11,2).
Νόες υπερφίαλοι, μεστοί δαιμονικής ενέργειας, «πλήρεις παντός δόλου και πάσης ραδιουργίας… διαστρέφοντες τας οδούς Κυρίου τας ευθείας» (Πραξ.13,10) εγέρθηκαν κηρύσσοντας «έτερον ευαγέλιον» (Γαλ.1,9), παρασύροντας τα τραγικά θύματά τους εκτός της σωστικής αγκαλιάς της Εκκλησίας, ήτοι, στον όλεθρο και την καταστροφή, στον αιώνιο θάνατο.
Το φαινόμενο των αιρέσεων είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα στην Εκκλησία. Ουδέποτε στην δισχιλιετή ιστορική της πορεία υπήρξε ανακωχή των αιρετικών και όπως φαίνεται αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί ως τα έσχατα. Εβιωνίτες, Μαρκιωνίτες, Πατροπασχίτες, Μοναρχιανοί, Μοντανιστές, Εγκρατείτες, Νικολαίτες, Αρειανιστές, Πνευματομάχοι, Νεστοριανοί, Μονοφυσίτες, Μονοενεργείτες, Μονοθελήτες, Εικονομάχοι, κ.α. αποτελούν το αιρετικό μωσαικό της αρχαίας Εκκλησίας. Τον 7ο μ.Χ. αιώνα εμφανίστηκε το Ισλάμ, ως αναβίωση και συμπίλημα των αρχαίων τριαδολογικών και χριστολογικών αιρέσεων και του προισλαμικού παγανισμού, πνίγοντας στο αίμα την Εκκλησία και την ανθρωπότητα, ως τα σήμερα.
Τον 9ο αιώνα εμφανίστηκαν οι βάρβαροι Φράγκοι, εισάγοντας την αίρεση του φιλιόκβε, καταδικάζοντας τις αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου (809). Το 11ο αιώνα κατέλαβαν, δια πυρός και σιδήρου, το ορθόδοξο Πατριαρχείο της Δύσεως και επέβαλλαν τον Παπισμό, με σωρεία αιρετικών δοξασιών, αποκόβοντας τον δυτικό χριστιανισμό από τον ενιαίο και αδιαίρετο κορμό της Εκκλησίας. Τον 16ο αιώνα ακολούθησε η διάσπαση του Παπισμού με τον Προτεσταντικό κατακερματισμό, ο οποίος εφεύρε νέες πλάνες και καταπάτησε βάναυσα τις αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, όσον αφορά την τιμή των Ιερών Εικόνων, της Θεοτόκου και των Αγίων.
Απότοκο της καταπτώσεως του αιρετικού δυτικού χριστιανισμού και των φρικτών εγκλημάτων του κατά της ανθρωπότητας, εμφανίστηκε τον 17ο αιώνα το «πνευματικό» κίνημα του λεγόμενου «Ευρωπαικού Διαφωτισμού», ως μια ακόμα δαιμονική κατάσταση, με χαρακτήρα υλιστικό, αθειστικό και αντιχριστιανικό.
Στους σύγχρονους χαλεπούς καιρούς μας, της πρωτοφανούς έκπτωσης των αξιών, του αμοραλισμού και της πνευματικής συγχύσεως, το πρόβλημα της κακοδοξίας έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, σύμφωνα με πρόρρηση του αποστόλου Παύλου, πως «εν εσχάτοις καιροίς αποστήσονταί τινές της πίστεως, προσέχοντες πνεύμασι πλάνοις και διδασκαλίαις δαιμονίων, εν υποκρίσει ψευδολόγων» (Α΄τιμ.4,1). Κυριαρχεί το δαιμονικό πνεύμα της «Νέας Υδροχοικής Εποχής», με χαρακτήρα σαφώς αντιχριστιανικό και υφή αποκρυφιστική, «στεγάζοντας» χιλιάδες οργανώσεις σε όλο τον κόσμο και προωθώντας τον αποκρυφισμό, τη μαγεία και την σατανολατρία. Όλες οι σύγχρονες δυνάμεις της κακοδοξίας, του ψεύδους και της απάτης στοχεύουν εναντίον της Εκκλησίας μας. Οι πολέμιοι του Χριστού παραμερίζουν τις διαφορές μεταξύ τους και συνασπίζονται προκειμένου να πλήξουν από κοινού το κύρος της Εκκλησίας Του. Παπικοί, Προτεστάντες όλων των αποχρώσεων, οπαδοί της εταιρείας Σκοπιά, Μορμόνοι, Αντβεντιστές, Σαηεντολόγοι, αποκρυφιστές, νεοπαγανιστές, αγνωστικιστές, άθεοι κλπ. αποτελούν σήμερα το πολεμικό δυναμικό εναντίον της ακριβής μας Ορθοδοξίας, όλοι τους «Λύκοι βαρείς, μη φειδόμενοι του ποιμνίου» (Πραξ.20,29). Μέγα πρόβλημα αποτελεί και η εισβολή των ειδωλολατρικών Ανατολικών θρησκευμάτων και των πρακτικών τους στον δυτικό κόσμο, εισάγοντάς τον σε νοσηρή δαιμονική πνευματικότητα, όπως με την γιόγκα και τον διαλογισμό.
Χείριστη κακοδοξία της εποχής μας, απόλυτης δαιμονικής υφής, είναι και η παναίρεση του Οικουμενισμού, η οποία προωθεί τον θρησκευτικό συγκρητισμό, αποδυναμώνοντας την αυθεντία της Εκκλησίας και προετοιμάζοντας την εφιαλτική Πανθρησκεία του ερχομένου Αντιχρίστου, έναν τερατώδη αχταρμά αλήθειας και ψεύδους. Δυστυχώς στο άρμα του Οικουμενισμού έχουν δεθεί και πάμπολλοι ορθόδοξοι, και δεί υψηλόβαθμοι εκκλησιαστικοί άνδρες, δοξάζοντες κακόδοξες θεωρίες, όπως λ.χ. «όλες οι θρησκείες λατρεύουν τον ίδιο Θεό» και «αποτελούν ξεχωριστούς δρόμους που οδηγούν στον ένα Θεό», αρνούμενοι έτσι την μοναδικότητα της εν Χριστώ σωτηρίας και εργαζόμενοι πυρετωδώς για την «ένωση των εκκλησιών», χωρίς την μετάνοια των αιρετικών, ως μια αφύσικη συγκόλληση αλήθειας και πλάνης.
Αγαπητοί μου, αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω,
Αυτή την αγία ημέρα καλούμαστε να προβληματιστούμε και να συνειδητοποιήσουμε πως σωτηρία, χωρίς την αληθινή και ανόθευτη πίστη στο Χριστό, δεν υπάρχει, καθότι μόνον Αυτός είναι το θεμέλιο της απολυτρώσεώς μας, «εν ω δεί σωθήναι ημάς» (Πραξ.4,12). Η σωτηρία μας συντελείται μόνο μέσα στην Αγία Του Εκκλησία και πουθενά αλλού. Όχι στην οποιαδήποτε αυτοονομαζόμενη «εκκλησία», αλλά στην μία και μοναδική, την Ορθόδοξη, την αληθινή Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Χριστού. Αυτή είναι η αληθινή Εκκλησία, με την απόλυτη πιστότητα στην αποστολική πίστη, σε αντίθεση με ο,τι αυτοπροσδιορίζεται ως «εκκλησία», εκτός Αυτής που είναι κάλπικη. Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς, «η Εκκλησία δεν είναι μόνο μία, αλλά και μοναδική. Εν τω Κυρίω Ιησού δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν πολλά σώματα, κατά τον ίδιον τρόπον δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν εν αυτώ πολλές Εκκλησίες. Εν τω Θεανθρωπίνω αυτού σώματι η Εκκλησία είναι μία και μοναδική, όπως ο Θεάνθρωπος, ο Χριστός, είναι ένας και μοναδικός».
Οφείλουμε επίσης να αναπέμψουμε αίνο ευχαριστίας στον εν Τριάδι Θεό, διότι, εν τη αμέτρω Αυτού αγάπη και φιλανθρωπία, μας απολύτρωσε από την δουλεία της αμαρτίας, τη φθορά και το θάνατο, χαρίζοντάς μας την υιοθεσία δια του Χριστού (Γαλ.4,7). Ευδόκησε να είμαστε ορθόδοξοι χριστιανοί, δοξάζοντες και βιώνοντες ορθά και απαραχάρακτα την «άπαξ παραδοθείση τοις αγίοις» Πίστι (Ιουδ.3), την ορθόδοξη, την μόνη σώζουσα, ως θησαυρό ανεκτίμητο και έχουσα ακατανίκητη δύναμη, καθότι «αύτη εστίν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών» (Α΄ιωάν.5,5). Αυτή την Πίστη οφείλουμε να τηρήσουμε ανόθευτη και να την παραδώσουμε ακέραια στους απογόνους μας, όπως την παραλάβαμε από τους προγόνους μας, διότι «Αύτη (εστίν) η πίστις των Αποστόλων, αύτη η πίστις των Πατέρων, αύτη η πίστις των Ορθοδόξων, αύτη η πίστις την Οικουμένην εστήριξεν»! Να υποσχεθούμε, τέλος, ενώπιον των Ιερών Εικόνων, πως «Ουκ αρνησόμεθά σε, φίλη Ορθοδοξία, ου ψευσόμεθά σοι, πατροπαράδοτον σέβας, … εν σοι εγεννήθημεν, εν σοι ζώμεν, και εν σοι κοιμηθησόμεθα, ει δε καλέσοι καιρός, και μυριάκις υπέρ σου τεθνηξόμεθα»! (Ιωσήφ Βρυέννιος)
Εύχομαι από καρδίας έτη πολλά και καρποφόρος η αρξαμένη Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή!
Μετά πατρικών ευχών
Ο Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
+ ο Πειραιώς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
