Καρναβάλι και… Τριώδιο

 

–Τριώδιο, τι γιορτάζουμε; Εσύ ξέρεις;

–Το καρναβάλι. Την αποκριά.

–Μήπως την αρχή της νηστείας; Έχεις ακούσει για τη Μεγάλη Σαρακοστή; Ποιο απ’ τα δυο; Μήπως και τα δυο; Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Εσύ που γιορτάζεις την αποκριά με το μασκάρεμα, το κάνεις επειδή το γιορτάζουν και οι άλλοι;

–Ε, ναι… είναι ένα έθιμο, μία διασκέδαση. Ξεφεύγεις από τη ρουτίνα, τα καθημερινά. Γελάς, κάνεις φάρσες. Βγάζεις το άχτι σου σε μερικούς, αφού δεν φαίνεσαι πίσω από τη μάσκα. Για να λέμε όλη την αλήθεια, κάποτε κλαις αντί να γελάς μ’ αυτά που παθαίνεις και δεν είχες φανταστεί.

–Τελικά, ναι ή όχι στο καρναβάλι; Γελάς ή το αντίθετο; Ξέρεις, η λέξη ΑΠΟΚΡΙΑ προέρχεται από το στερητικό «από» και το «κρέας», δηλαδή σημαίνει «αποχή από το κρέας» και τις σχετικές εορταστικές εκδηλώσεις, που είναι συνέχεια της αρχαίας ειδωλολατρικής παράδοσης των Ελλήνων προς τιμήν του θεού Διονύσου. Γιόρταζαν τότε την άνοιξη, την αναγέννηση της φύσης με έξαλλες εκδηλώσεις, προκλητικές μεταμφιέσεις, γλέντια, παρελάσεις, πειράγματα, βωμολοχίες, αισχρά υπονοούμενα…

Αυτό το γενικό «ξεφάντωμα», το οποίο βλέπουμε και σήμερα.

Από την αρχή η Χριστιανική Εκκλησία στάθηκε αντίθετη σ’ αυτές τις γιορτές της ακολασίας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (349-407 μ.Χ.) απαντάει ωραία στο επιχείρημα ότι με τις καρναβαλικές εκδηλώσεις οι άνθρωποι ξεφεύγουν από την καθημερινότητα: «Αυτό είναι τελείως παράλογο, διότι η χαρά και ευφροσύνη πρέπει να συμβαδίζουν με την ηθική και την ευπρέπεια. Το να χαιρόμαστε με όλα δεν είναι καλό».

–Μα είναι πια μία εθιμοτυπία σε τόσους Δήμους. Εγώ θα διαφέρω; Έτσι κάνουν οι πολλοί.

–Έχεις δίκιο. Κάθε χρόνο διάφοροι φορείς οργανώνουν το καρναβάλι ξοδεύοντας πολλά χρήματα σε μία εποχή που μας λείπουν και τα λίγα. Μ’ αυτά τα χρήματα θα μπορούσαν να ανακουφιστούν φτωχοί άνθρωποι. Το σημαντικότερο όμως είναι η ηθική ζημία και βλάβη, γιατί όπως είπες προηγουμένως, η μάσκα προσφέρει ελευθερία κινήσεων. Σ’ αυτή την κατεύθυνση στοιχεί και ο 62^ος κανόνας της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου, που απαγορεύει τις μεταμφιέσεις και τις μάσκες.

–Μα εγώ το βλέπω, όπως και πολλοί άλλοι, σαν ευκαιρία ψυχαγωγίας.

–Η ψυχαγωγία και η χαρά όχι μόνο δεν απαγορεύεται από το Ευαγγέλιο, αλλά και συνιστάται, γιατί ο άνθρωπος με την ψυχαγωγία ανανεώνεται ψυχοσωματικά. Ισχύει όμως αυτό μετά από μια καρναβαλίστικη γιορτή;

–Αν το καλοσκεφτεί κανείς, καταλήγει σ’ αυτά που λες. Πρέπει να το παραδεχτώ. Όμως, τι γιορτάζουμε τελικά στο Τριώδιο;

–Η περίοδος του Τριωδίου, στην οποία οργανώνονται οι καρναβαλικές εκδηλώσεις, είναι κατανυκτική περίοδος. Οδηγεί τις ψυχές μας με ιερές ακολουθίες και νηστεία προς τον Τίμιο Σταυρό και τα Πάθη του Κυρίου για τη σωτηρία μας. Αυτό γιορτάζουμε, τη χαρά της λύτρωσης και της νίκης κατά του θανάτου.

Ιδιαίτερα τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου, η Εκκλησία μας προετοιμάζει σταδιακά για τους αγώνες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με ξεφαντώματα και καρναβαλίστικους χορούς αλλά με την ήρεμη και χαρούμενη οικογενειακή ατμόσφαιρα, με τη φιλική παρέα πού ξέρει να σέβεται την αξία του καθενός, με τη συμμετοχή στη ζωή της Εκκλησίας μας. Δεν είναι δυνατόν η Εκκλησία να ανοίγει τις πύλες της, και εμείς τα παιδιά της να συμμετέχουμε σέ ειδωλολατρικές εκδηλώσεις. Αυτό είναι παρακοή στο θέλημα του Θεού και ασέβεια. Καρνάβαλος και Τριώδιο δεν μπορούν να συνυπάρξουν.

Ας προσπαθήσουμε, κι εσύ κι εγώ, να νιώσουμε μέσα μας την αληθινή χαρά που δίνουν οι πνευματικές νίκες στα αγωνίσματα της αγάπης, της συγχώρησης…

Καλό Τριώδιο!

1. Η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος συγκλήθηκε το 692 στην Κωνσταντινούπολη. Σ’ αυτήν συντάχθηκαν 102 Κανόνες, οι οποίοι ακόμη και σήμερα αποτελούν τη σημαντικότερη συλλογή της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

ε.π.

πηγή