ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΕΠΙ ΤΗι ΠΡΩΤΗι ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ 2024
ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΦΑΛΗΡΟΥ, ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΕΝΤΗ
Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΙΕΡΟΝ ΚΛΗΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΠΛΗΡΩΜΑ
ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΥΤΟΥ
Αδελφοί συλλειτουργοί και τέκνα εν Κυρίω, Χρόνια Πολλά !
Το νέον έτος ήλθε!
Ο χρόνος της ζωής αγαπητοί μου, χαράσσεται στην κτιστή φύση του ανθρώπου, την ψυχή, τον νού, την καρδία, το σώμα του. Κι αυτός ο χρόνος της ζωής δηλαδή το μεγάλο αποθετήριο των εμπειριών, γεμίζει από τον άνθρωπο με νόημα για να ζήσει ή γίνεται ένα ακαλλιέργητο χωράφι μέσα στο οποίο θα περάσει χωρίς σκοπό, χωρίς καρπό την βιοτή του.
Τι είναι αυτό όμως το οποίο μπορεί μέσα στο χρόνο της ζωής, με διάρκεια να νοηματοδοτεί;
Ο χρόνος της ζωής δεν είναι ένας αριθμός ετών μέσα στα οποία θα περάσει την καθημερινότητά του απλά ο άνθρωπος, ούτε μια συρραφή γεγονότων και ένα άθροισμα εμπειριών. Είναι οι, ων ουκ έστιν αριθμός, θαυματουργικές συναντήσεις με την Χάρη του Θεού που ο Θεός έχει στο σχέδιο Tου για τον καθένα από εμάς. Είναι αυτές οι θαυματουργικές συναντήσεις με τον Θεό, που αντιλαμβάνεται ή όχι ο άνθρωπος και τον οδηγούν προς το κατά Θεόν αγαθόν και καλόν.
Βεβαίως, σήμερα πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι μέσα στο χρόνο της ζωής τους, αγαθό και καλό μπορεί να υπάρχει χωρίς το “κατά Θεόν”.
Έχουν την αντίληψη, που είναι διαδεδομένη στη σύγχρονη κοινωνία, ότι η οικονομική ανεξαρτησία είναι σημαντική για την ευτυχία και την ευημερία και θέτουν την οικονομική επιτυχία ως στόχο ή θεωρούν ότι η οικονομική ασφάλεια είναι σημαντική για την ποιότητα ζωής τους. Αυτό συνδέεται συχνά με την ευτυχία και το καλό. H οικονομική σταθερότητα παρέχει τη δυνατότητα για τις βιοτικές ανάγκες, όπως στέγαση, τροφή και υγειονομική περίθαλψη, και ταυτόχρονα επιτρέπει την απόλαυση της ζωής και των ανέσεων.
Το πρόβλημα ξεκινάει όταν όλα αυτά γίνονται χωρίς το “κατά Θεόν”.
Το τι είναι πραγματικά σημαντικό στη ζωή δεν είναι αποδείξιμο αλλά εμπιστευόμενο, η μία και μοναδική οδός κάθε ανθρώπου προς τον Θεό.
Το “κατά Θεόν” σημαίνει συνάντηση με τον Θεό. Ο Θεός αποκαλύπτεται μυστικώς με τρόπο τον οποίο μόνο ο Κύριος γνωρίζει, και μόνο με την δική του βούληση, και όταν Εκείνος βρίσκει τον κατάλληλο καιρό. Μόνον με αυτόν τον τρόπο αποκαλύπτει την Χάρη Του και συναντά τον άνθρωπο μέσα στο χρόνο της ζωής του και ο Θεός επεμβαίνει για την σωτηρία του.
Διαθέτει λοιπόν για μας ο Θεός μας, το μεγάλο δώρο και μας το προσφέρει: την συνάντηση μαζί Του κατά την οποία η Αγάπη και η Φιλανθρωπία Του φανερώνεται στον τόπο και τον χρόνο της δικής μας ζωής. Αυτόν τον τόπο και τον χρόνο που είναι το σώμα και η ψυχή μας, αυτόν τον τόπο και τον χρόνο που ξεκινάει από την γέννηση του κάθε προσώπου, αλλά και αυτόν τον τόπο και τον χρόνο στον οποίο ολοκληρώνει την επίγεια ζωή του ο άνθρωπος, τον γεμίζει ο Κύριος με την Χάρη Του, με τα θαύματά Του, με την Παρουσία Του. Και βεβαίως πάνω από όλα, όταν ο επίγειος τόπος και χρόνος παρέλθει και πάλι η αγκαλιά του Θεού μας, είναι ανοιχτή να μας δεχτεί στην αιωνιότητα.
Εδώ λοιπόν είναι που ο άνθρωπος έχοντας ως πίστη και βεβαιότητα την πανταχού και πάντοτε Παρουσία και έγνοια του Θεού για τον κάθε ένα άνθρωπο ξεχωριστά, βρίσκεται μπροστά σε μια απόφαση και μια ευθύνη: «Τι ανταποδώσωμεν τω Κυρίω περί πάντων, ων ανταπέδωκεν ημίν;
Αυτή η ερώτηση είναι η δική μας έγνοια, ο πόθος μας μπροστά στο άπειρο έλεος και την αγάπη του Θεού. Κι αυτή η αγάπη και το έλεος δεν απαιτεί ανταπόδοση από εμάς, αλλά αναμένει μόνο. Αναμένει να Τον αγαπάμε για όσα μας έδωσε, με όλη μας την καρδιά, να τον αναζητούμε συνεχώς και να τον αναγνωρίζουμε και στα πρόσωπα των ανθρώπων. Αναμένει την αγάπη μας προς Εκείνον και την αγάπη μας και την την υπομονή μας για τον άλλο άνθρωπο. Αναμένει να πράξουμε το κατά Θεόν αγαθόν και καλόν. Αναμένει να απλώνουμε τα χέρια προς Εκείνον με υπομονή και εγκαρτέρηση της μεγάλης συνάντησης.
Όσο λοιπόν η αναζήτηση της Συνάντησης και το κατά Θεόν αγαθόν και καλόν πλημυρίζει αυτόν τον χρόνο του ανθρώπου κι όσο ο άνθρωπος στρέφει το θέλημά του προς το αγαθό τόσο ο χρόνος της ζωής υψώνεται προς τον Θεό. Ο Μ. Βασίλειος λέγει «φυσικώς επιθυμητικοί των καλών οι άνθρωποι. Κυρίως δε καλόν και αγαπητόν το αγαθόν. Αγαθός δε ο Θεός · αγαθού δε πάντα εφίεται· Θεού άρα πάντα εφίεται.» Τα πάντα επιθυμούν το αγαθό, άρα τα πάντα επιθυμούν τον Θεόν. Τόσο αγαθούς μας θέλει ο Θεός και τόσο ελεύθερους.
Το αγαθό δε θέλημα είναι καθετί που γίνεται και υπακούει στον λόγο του Ευαγγελίου που μας έδωσε.
Το αγαθό θέλημα είναι η μίμηση του Χριστού. Του Χριστού που αγαπά που ταπεινώνεται, που υπομένει, που ελεεί, που θυσιάζεται. Αυτό είναι το θέλημα του Θεού, το αγαθό.
Ο Μέγας Αντώνιος μας συμβουλεύει λέγοντας ότι ο αληθινά λογικός άνθρωπος μια μόνο φροντίδα έχει, να υπακούει και να είναι αρεστός στο Θεό, και σε τούτο και μόνο να ασκεί την ψυχή του πως να γίνει αρεστός στο Θεό, ευχαριστώντας Τον για την μεγάλη και εξαιρετική πρόνοιά Του και την κυβέρνηση όλου του κόσμου, όποια κι αν είναι η θέση του στην ζωή.
Ο ίδιος ο Θεός μας δείχνει το δρόμο μιάς απελευθέρωσης από ότι βαραίνει τον άνθρωπο, από τα υλικά, από τις συνήθειες, από τα πάθη, από τις αμαρτίες, από τις αποτυχίες, από τα λάθη . Κι αυτό για να Τον γνωρίσουμε βαθύτερα. Λέγει ο ψαλμός «σχολάσατε και γνώτε, ότι εγώ ειμί ο Θεός». Μέσα στις καθημερινές ενασχολήσεις δεν μένει χρόνος, ούτε διάθεση, ούτε δύναμη, για κάτι ουσιαστικότερο, που αναπαύει την ψυχή μας και την ακουμπά στον Θεό. Εμείς οι σύγχρονοι άνθρωποι δεν ακούμε αυτή τη θεική προτροπή και όπως λέγει ο Μ. Βασίλειος, η ζωή μας καταντάει «βοσκηματώδης» και δεν κοιτάμε τον ουρανό.
Αυτό το «σχολάσατε» λοιπόν, σημαίνει κάτι πάρα πολύ μεγάλο και ταυτόχρονα εξαιρετικά λεπτό και ιδιαίτερο: τα αφήνουμε όλα κατά το μέτρο του καθενός και όσο αντέχουμε και λέμε: εδώ και τώρα υπάρχει μόνο ο Κύριος και εγώ. Έτσι είναι η αληθινή “σχόλη” που μας φέρνει κοντά στο Θεό, κι έτσι, με μια τέτοια μέθοδο μαθαίνουμε τον εαυτό μας να ακούει το «εγώ ειμί ο Θεός», και να συναντά τον Θεό.
Ο Θεός, αγαπητοί μου, είναι ο πιο φιλάνθρωπος και στοργικός Πατέρας. Όταν το κατά Θεόν αγαθόν και καλόν πλημμυρίζει τον χρόνο της ζωής του ανθρώπου, ο άνθρωπος γίνεται αρεστός στον Θεό. Έτσι όλη του η ζωή, όλος ο επίγειος χρόνος του είναι κατ΄ ευδοκία του Θεού, βρίσκεται δηλαδή σε αυτό το οποίο ο Θεός κατ’ εξοχήν θέλει. Ο,τι κάνει ο άνθρωπος κατ’ ευδοκίαν του Θεού, τον αγιάζει και τον οδηγεί στη σωτηρία του.
Αλλά και πάλι όταν δεν προσαρμόζουμε καθολικά την ζωή και τις πράξεις μας στο θέλημά Του, έρχεται Εκείνος, ως στοργικός Πατέρας και κατ’ οικονομίαν, πατρικά υποχωρεί μπροστά στην αδυναμία μας. Και πάλι στέλνει την Χάρη Του να καλύψει την αδυναμία αυτή. Κι εκεί που ο άνθρωπος σκληραίνει τόσο ώστε να μην αφήνει τον Θεό να τον συναντήσει και διώχνει την Χάρη, Εκείνος «κατά παραχώρησιν» επεμβαίνει και παιδεύει τον άνθρωπο. Ο Θεός παραχωρεί —επιτρέπει ο άνθρωπος να πάρει το δρόμο που επιλέγει, υποχωρεί μπροστά στην ασέβεια του ανθρώπου και ο άνθρωπος μένει μόνος του απέναντι στο χάος και τη φθορά και την βία που γεννά το ζωώδες και ανόητο ένστικτό του, στο σκοτάδι της άγνοιας και της απουσίας. Αλλά ο Θεός και πάλι δεν τον καταστρέφει, γιατί η αγάπη Του είναι μεγάλη και το έλεος Του αμέτρητο.
Και του δίνει χρόνο. Χρόνο να ταπεινωθεί, χρόνο να παλέψει, χρόνο να ξαναγυρίσει. «Ου θέλω τον θάνατον του αμαρτωλού ως το επιστρέψαι και ζην αυτόν». (Έξοδ. 33,11). Γι’ αυτό, ο Απόστολος Παύλος προτρέπει: εξαγοράστε τον χρόνο της ζωής σας, γιατί οι μέρες είναι πονηρές. Πως; «Πληρούσθε εν Πνεύματι (Αγίω)» (Εφ. 5, 18).
Αν ο Χριστός «ημάς εξηγόρασεν εκ της κατάρας του νόμου» με το Αίμα Του και έδωσε Εαυτόν «λύτρον αντί πολλών», εμείς εξαγοράζουμε τον χρόνο της ζωής καταθέτοντας στα χέρια Του το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μας, “την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα”.
Ο Αγ. Ιωάννης της Κλίμακος μας προειδοποιεί λέγοντας ότι πρέπει να διαλέξουμε στο χρόνο της ζωής μας ο οποίος είναι ελάχιστος τα δάκρυα, δηλαδή την μετάνοια και την έγνοια μας για την σωτηρία μας, τον μόχθο της εγρήγορσης κάθε στιγμή, κάθε ημέρα, συνεχώς.
Τονίζει ο Αγ.Ιωάννης ότι την ημέρα που δεν κλάψαμε, τη χάσαμε για όλη την αιωνιότητα, την ημέρα αυτή δεν θα την ξαναβρούμε αφού δεν απλώσαμε τα χέρια μας στο Θεό, δεν προσκολλήθηκε η καρδιά μας σ΄Αυτόν. Διότι ο Θεός μας περιμένει και αναμένει από μας ολόκληρη την καρδιά. Όπώς έλεγε ο Αγ. Πορφύριος, δεν υπάρχει καινούργιος χρόνος, υπάρχει μόνο ο χρόνος που πέρασε. Αλλά ο χρόνος που μας δίνει ο Θεός είναι «καιρός» τον οποίο εμείς πρέπει να τον κάνουμε «ευκαιρία» για τον Θεό να μπεί στη ζωή μας. Με τον ίδιο τρόπο, και ο χρόνος της δικής μας ζωής είναι καιρός κατά τον οποίο προετοιμαζόμαστε για τη μέλλουσα ζωή. Ο Αγ. Νικόλαος ο Καβάσιλας λέει ότι η εν Χριστώ ζωή σπέρνεται σε αυτόν τον κόσμο, αλλά θα καρποφορήσει σε όλο της το πλήρωμα στην άλλη ζωή.
Με αυτόν τον τρόπο μέσα στην Εκκλησία μεταμορφώνεται ο χρόνος σε «καιρόν». Διότι «καιρός» αγαπητοί μου, σημαίνει χρόνος συνάντησης, χρόνος που δίνουμε για να είμαστε παρόντες στην “παρουσία” του Θεού. Στην θεία Λειτουργία αυτό ακριβώς γίνεται: παρουσιαζόμαστε όταν είναι παρών ο Θεός.
Ο χρόνος της ζωής μας λοιπόν γίνεται καιρός και ευκαιρία να επισκεφθεί και να επισκιασθεί από τη Χάρη του Θεού κι έτσι όταν γιορτάζουμε κάθε καινούργιο χρόνο δεν νιώθουμε ότι είμαστε προσηλωμένοι στο σημείο μεταξύ του χρόνου που πέρασε και εκείνου που έρχεται, γιατί ο χρόνος μας, οι χρόνοι της ζωής μας, είναι δώρο της χρηστότητος του Θεού.
Ευχόμεθα σε όλους αυτό το δώρο της χρηστότητος του Θεού να πλημμυρίζει από την Χάρη του για κάθε έναν από εσάς και ο νέος χρόνος της ζωής να είναι ο «καλός καιρός» της συνεχούς παρουσίας και συνάντησης με τον αγαπημένο μας πολυεύσπλαχνο και ελεήμονα Θεό.
Καλή Χρονιά, ευτυχισμένη και παραγωγική πνευματικά!
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
+ ο Πειραιώς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
.jpg)