Κυριακή των Βαΐων στα Ιεροσόλυμα...

+Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου

 

Το Σάββατο του Λαζάρου στις 2 μ.μ. ο Πατριάρχης με όλο τον κλήρο κατεβαίνει στον Ναό της Αναστάσεως. Προπορεύονται 4-6 ραβδούχοι (καβάσηδες) κρατώντας ραβδί με μεταλλική απόληξη το οποίο χτυπούν  δυνατά στην γη. Τα πλήθη ακούγοντας τον χτύπο, παραμερίζουν. 

   Μετά από αυτούς έρχονται οι ιερείς ανά δύο, οι Αρχιμανδρίτες, οι Αρχιερείς και τελευταίος ο Πατριάρχης με τους Διακόνους του. Έπειτα ακολουθεί ο λαός. Στην αυλή του Ναού υπάρχει στρατός ο οποίος θα φροντίσει για την τάξη. Ο κλήρος μόλις μπαίνει στον Ναό, περικυκλώνει το Προσκύνημα της Αποκαθηλώσεως, το οποίο ο Πατριάρχης προσκυνά και ασπάζεται. Έπειτα οι Αρχιερείς και οι υπόλοιποι.

   Από την Αποκαθήλωση ο χορός των ψαλτών ψάλλει αργά μέλους το τροπάριο: «Την κοινήν Ανάστασιν». Τα σήμαντρα και οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα και όλοι πηγαίνουν στον Πανάγιο Τάφο. Εισέρχεται πρώτος ο Πατριάρχης και προσκυνά. Κατόπιν οι Αρχιερείς, οι Αρχιμανδρίτες κ.λ.π. Βγαίνοντας από τον Πανάγιο Τάφο, ο Πατριάρχης ευλογεί τα πλήθη ενώ ο χορός ψάλλει το: εις πολλά έτη Δέσποτα.

Όλοι μπαίνουν στο Καθολικό, δηλαδή στον Ναό της Αναστάσεως. Καθένας στην θέση του. Ο Πατριάρχης στον θρόνο, οι κληρικοί στο Άγιο Βήμα, οι ψάλτες στους χορούς και οι λαϊκοί στον κυρίως Ναό.

   Καθώς τα πλήθη των πιστών συνωθούνται θυμίζουν θάλασσα που κυματίζει ή σμήνος μελισσών. Τ σήμαντρα εξακολουθούν  να σημαίνουν ακατάπαυστα για μισή ώρα, ενώ δύο Διάκονοι θυμιάζουν τα ιερά Προσκυνήματα που βρίσκονται μέσα στον Ναό. Σε λίγο άκρα σιγή και τάξη επικρατεί χάρη στους υπεύθυνους για την ευταξία. Οι Διάκονοι επιστρέφουν, τα σήμαντρα σταματούν. Ο ιερεύς βάζει «Ευλογητό» και ο Πατριάρχης διαβάζει με κατάνυξη τον «Προοιμιακό» μέχρι το «δόντος σου αυτοίς συλλέξουσιν»

   Εκεί αρχίζει ο δεξιός χορός να ψάλλει το «Ανοίξαντος σου την χείρα, κ.λ.π.». Θεία έξαρση με κατέλαβε εκείνη την στιγμή, σαν κι εκείνη που έζησα, όταν μπήκα για πρώτη φορά στον θείο Ναό της Αναστάσεως. Τα μεγαλεία της πίστεως μας! Νόμιζα ότι βρισκόμουν όχι στην γη αλλά στον ουρανό. Όχι στην επίγεια Ιερουσαλήμ αλλά στην ουράνια. Όχι σε ναό επίγειο αλλά σε ουράνιο, σ' αυτην την Εκκλησία των Πρωτοτόκων! Εδώ ταιριάζει το του Ψαλμωδού: εν τω Ναώ εστώτες της Δόξης Σου, εν Ουρανώ εστάναι νομίζομεν: Και το του Ιακώβ: Ως φοβερός ο τόπος ούτος, έστι τούτο ει μη οίκος Θεού και αυτή η πύλη του Ουρανού!

   Μετά τα Ανοιξαντάρια αρχίζει ο Μεγάλος Εσπερινός. Ψάλλεται το Δοξαστικό και βγαίνουν από το Άγιο Βήμα 20-25 Αρχιμανδρίτες, 50-70 Ιερείς, 10 Διάκονοι ή και περισσότεροι αν παρευρίσκονται, όλοι με χρυσές στολές.Ψάλλουν στο μέσον του Ναού κατανυκτικά και σε αρχαίο βυζαντινό μέλος το Φως ιλαρόν. Μόλις ολοκληρωθεί, επιστρέφουν στο Άγιο Βήμα και βγάζουν τα ιερά άμφια. Ακολουθεί η Εκτενής από τον Διάκονο, και μετά την εκφώνηση του Ιερέα, ψάλλονται τα Απόστιχα. 'Επειτα το Τρισάγιο, το Απολυτίκιο « την κοινήν Ανάστασιν» και η Απόλυση.

   Το πρωί της Κυριακής 7 Απριλίου και ώρα έκτη ο Πατριάρχης με όλο τον κλήρο και την ίδια παράταξη, όπως χθες στον εσπερινό, κατεβαίνει στον Ναό της Αναστάσεως. Ο Ναός είναι κατάμεστος. Ο Πατριάρχης φορά την Πατριαρχική στολή στο μέσον του Ναού και τελεί την Λειτουργία με άλλους 8 Αρχιερείς και 50 περίπου Αρχιμανδρίτες, Ιερείς και Διακόνους.

   Μετά την Λειτουργία γίνεται η λιτανεία ως εξής: Ένας μοναχός κρατώντας ένα υψηλό και πολύφυλλο κλαδί ελιάς, προπορεύεται. Κατόπιν τα εξαπτέρυγα, ο χορός των ψαλτών, οι Ιερείς, οι Διάκονοι, οι Αρχιερείς, ο Πατριάρχης και όλο το πλήθος. Η πομπή βγαίνει από τον Ναό και στέκεται μπροστά στο Ιερό Κουβούκλιο όπου γίνεται μικρή Αίτηση και μετά την Αίτηση γυρίζει γύρω από τον Πανάγιο Τάφο.

   Οι ψάλτες ψάλλουν γλυκύτατα και παναρμόνια εγκώμια. Όλοι κρατούν στα χέρια βάγια και τα παιδιά ψάλλουν το: Ωσαννά ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυριού. Η πομπή, τέλος, επιστρέφει στον Ναό και γίνεται Απόλυση.

   Μετά την Απόλυση ανέβηκα στα Πατριαρχεία όπου ο Πατριάρχης μας ευχήθηκε. Πήρα μέρος και στην Λειτουργία και στην λιτανεία. Αλησμόνητο θα μείνει στην μνήμη μου το μεγαλείο αυτής της λαμπρής εορτής. Ο μεγαλοπρεπής στολισμός του Ναού, οι βυζαντινές εικόνες, χρυσές και ασημένιες κανδήλες, η γλυκύτατη αρμονία των παιδιών και των ιεροψαλτών, τα χρυσά ιερά άμφια των Αρχιερέων και Ιερέων προσδίδουν ένα αφάνταστο μεγαλείο στην όλη αυτή θεωρία. Σ΄όλη την διάρκεια της λιτανείας βλέποντας με θαυμασμό το μεγαλείο του θείου Ναού και την θειά παράταξη γύρω από τον Πανάγιο Τάφο, τα πλήθη των πιστών, σαν σμήνη μελισσών, να στέκουν με ευλάβεια, κατάνυξη και δακρυσμένα μάτια, δοξολογούσα τον Θεό που με αξίωσε να δω όλα αυτά. Ήμουν συγκλονισμένος και δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια μου. Το σώμα μου έγινε ελαφρό και ο νους μου αρπάχτηκε σε ύψος θείας θεωρίας, στοχαζόμενος την παράταξη των θείων Αγγέλων και Αγίων στους ουρανούς.

   Έλεγα στον εαυτό μου: Εάν εδώ στην γη, έχοντας το βάρος του φθαρτού σώματος αισθανόμαστε τέτοια χαρά βλέποντας τον Άγιο και Πάνσεπτο Τάφο του Σωτήρα, τι είδους χαρά μπορούμε να απολαύσουμε, όταν θα αφήσουμε το φθαρτό σώμα στην γη και θα ενδυθούμε το άφθαρτό; Οταν θα δούμε την ίδια την Αγία Τριάδα, τις παρατάξεις των ουρανίων Αγγέλων και θα ακούσουμε τα μελίρρυτα αγγελικά άσματα;!

    Γλυκύτατε Χριστέ, Εσύ που σήμερα θριαμβευτικά κάθισες «επί πώλου όνου», αξίωσε να απολαύσουν αυτήν την χαρά όλοι οι ευσεβείς και ορθόδοξοι χριστιανοί και εγώ ο αχρείος και ανάξιος δούλος Σου! Αμήν.  

Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου, Μέγα και θαυμαστόν προσκύνημα εις Παλαιστίνην καί Σινά.