ΕΛΠΙΖΩ... Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΘΑ ΒΡΕΙ ΤΟ ΘΕΟ
συνέντευξη του γέροντος Μωΰσέως του Αγιορείτου
1. Πατέρα Μωυσή, στην ησυχία του Αγίου Όρους σας επισκέπτονται συχνά αρκετοί νέοι, με τους οποίους συνομιλείτε, με τους οποίους ασχολείσθε στα βιβλία σας αλλά και συζητάτε στον κόσμο μαζί τους, όταν εξέρχεσθε από το Περιβόλι της Παναγίας. Ποιά θα μπορούσε να είναι η περιγραφή σας κατ΄αρχάς για τη σύγχρονη νεολαία;
Η ελληνική νεολαία σήμερα προβληματίζεται έντονα. Πέρα από τους κινδύνους που διατρέχει και που η λαθεμένη αγωγή την οδηγεί σε
δύσκολους δρόμους, νομίζοντας πως θα' απελευθερωθεί μιμούμενη μύριες θεωρίες και άστοχες πρακτικές, υπάρχει στο βάθος γνήσια
αναζήτηση για απλότητα, ανεπιτήδευση, γαλήνη και ηρεμία. Πάσχει
όμως νομίζουμε από μία σημαντική έλλειψη· τη ζωηρότητα της ανδρείας,
την επιθυμία αγώνα παθοκτονίας και τον διαχωρισμό από τη μάζα - τους
πολλούς των πολλών εύκολων «λύσεων».
Η
διακριτική διαφοροποίηση από το λαχανητό του πλήθους, η προσεκτική
ασκητική και η ανεύρεση των αποθεμάτων δυνάμεως του βάθους της καρδιάς
είναι το ζητούμενο. Η αυστηρή αγωγή όμως, η αρκετές φορές αδιάκριτη, η
ασυμπαθής και ασυνεπής μεγαλοστομία, η αγνωσία της ωραιότητας της
Ορθοδόξου Πνευματικότητος και η οκνηρία, καλοζωία και κακή
απαιτητικότητα της σύγχρονης υπερκαταναλωτικής κοινωνίας από τη μία,
αλλά και της μέτριας ανθρώπινης εκπροσωπήσεως της Εκκλησίας από την άλλη
ή της υποκρισίας της πολιτικής ζωής, δεν βοηθούν στο να εμπνεύσουν τη
ζωηρή νεολαία...
2. Όμως, Γέροντα,
ύστερα από στατιστικές, μεγάλο μέρος της νεολαίας και του πληθυσμού μας
δηλώνει «άθεος». Τι θα είχατε να πείτε σε όλους αυτούς και μάλιστα στους
νέους μας;
Καλά το είπατε δηλώνει «άθεος», μα δε νομίζουμε ότι και είναι. Πιστεύουμε ταπεινά πως δύσκολα θα βρεθεί άθεος. Στο
βάθος του ο καθένας σε μυστικές ώρες, σε στιγμές πόνου, εγκαταλείψεως,
ησυχίας και σχόλης θα νοσταλγεί το λίκνο του, τον ουρανό. Μετά ξέρετε, ο άνθρωπος είναι ένα μεγάλο μυστήριο. Μπροστά σ' ένα μικρόφωνο ή σ΄ενα δημοσιογράφο άλλα λέει και άλλα όταν έχει μπροστά του ένα προσφιλή
νεκρό. Αλλά και αυτός που υπερήφανα και φωναχτά δηλώνει άθεος, αύριο
τον βλέπουμε να χαμηλώνει τους τόνους και να αισθάνεται ως ο πρώτος των
αμαρτωλών. Δεν είναι λίγες οι φορές που είδαμε αυτές τις θαυμαστές
μεταστροφές και θαυμάσαμε την αγάπη του Θεού για μιά ακόμη φορά.
Επιτρέψτε μου όμως να μιλήσω και για μιά άλλη μερίδα ανθρώπων, που
δηλώνουν πιστοί μα ο βίος τους δεν αποπνέει ευωδία αγιοπνευματική, η
ταπείνωση τους δεν είναι θερμή και η αγάπη τους κραταιή...
3. Επιτρέψτε, παρακαλώ, και σε μένα να επιμείνω στο δεύτερο σκέλος της προηγούμενης ερωτήσεως μου. Τι μπορούμε να πούμε έστω και στους καλοδιάθετους και οπωσδήποτε καλοπροαίρετους νέους, που επιμένουν όμως ν' αρνούνται και να μην πιστεύουν στον Θεό;
Όπως
λέγει ένας ενάρετος Αγιορείτης Γέροντας, όλα τα θέματα τα συζητώ εκτός
από αυτό, το περί υπάρξεως Θεού. Είναι σαν να μου λες πως δεν γεννήθηκες
από μητέρα. Να θέλεις να σου αποδείξω ότι το ράσο μου δεν είναι
μαύρο... Μετά δεν είναι εύκολο να μιλάς περί Θεού. Ο Μέγας Αθανάσιος γράφει, Θεός που καταλαβαίνεται, δεν είναι Θεός!
Χρειάζεται προετοιμασία, καλή αγωνία,γνώση της αδυναμίας. Περί του
μυστηρίου του Θεού οι άγιοι Πατέρες λέγουν: «Μη περισσότερο προχωράς, μη
μιλάς»! Δεν υπάρχει άλλος δρόμος, άλλη επιλογή, είμαστε κατά κάποιο
τρόπο καταδικασμένοι για την αιωνιότητα. Ο Χριστός ήλθε στον κόσμο να
φέρει την Αλήθεια αυτής της μοναδικής μακάριας ζωής.
Η παρέα με το Χριστό είναι η μεγαλύτερη παρηγοριά μας, την οποία
αισθάνονται όσοι υπεύθυνα αγωνίζονται για την αγάπη, την ειρήνη και την ελευθερία και γεμίζουν από χαρά.
4.
Πώς θα συνειδητοποιήσουν οι νέοι την ευλογία του να είσαι Ορθόδοξος σ'
ένα κόσμο συνεχών αλλαγών, κινήσεων, ρευμάτων, θεωριών και
ανακατατάξεων; Και πως θα αντιμετωπίσουν την ευρωπαϊκή πλημμύρα και τη
νέα θεώρηση του κόσμου μέσα σε αυτή τη χοάνη;
Δυστυχώς
όχι οι νέοι μα η πλειονότης των Νεοελλήνων δεν γνωρίζουν το βαθύ
λυτρωτικό μήνυμα της αγίας Ορθοδοξίας, τα διδάγματα της ιστορίας του
Ελληνισμού και τον πολιτισμό της Ευρώπης. Στην ερημιά των πόλεων, στη
μοναξιά τη σκληρή, στην αθλιότητα των διαπροσωπικών
σχέσεων, απουσιάζει η απαραίτητη αυτογνωσία για να αντιμετωπιστεί ο
εαυτός μας και ο πλησίον και να γίνουν σκαλοπάτια για τη συνάντηση με
τον μόνο, ζωντανό, αληθινό τρισυπόστατο Θεό. Οι σχέσεις μας με την Εκκλησία θα πρέπει να είναι θερμές, οικείες, αυθόρμητες κι αληθινές. Χρειάζεται αγώνας, μέχρι να μάθει η καρδιά να χαίρεται, να συγκινείται και να κατανύσσεται μέσα σε αυτή τη χάρη της θείας οικειότητας.. Αν
λοιπόν γνωρίσουμε καλά την Ορθοδοξία και την ορθή Ελληνορθόδοξη και
ζωηφόρο παράδοση μας, δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτε την Ευρώπη, που κι
αυτή ζητά φως και πνευματικά στηρίγματα.
5.
Στη δεκάδα των βιβλίων σας ασχολείσθε συνεχώς με μορφές και ιστορίες
του Αγίου Όρους. Το Άγιον Όρος τι έχει να προσφέρει σήμερα στη νεολαία;
Είναι
αλήθεια πως στα ταπεινά και πενιχρά μου ποιήματα προσπαθώ να μεταφέρω
από την κοινωνία της ερήμου στον κόσμο, όχι θεωρίες ασαφείς και
ορολογίες δύσκολες, μα παραδείγματα ζωής και λόγια βιωματικά Γερόντων,
που γέρασαν αγωνιζόμενοι τον καλό αγώνα της αρετής και που είναι αλήθεια
πως αγγίζουν και τους νέους που κατά βάθος διψούν μιά ανόθευτη και
νηφάλια ζωή. Το Άγιον Όρος μεταφέρει σιωπηλά, σιγαλά και εμπειρικά τη
βεβαιότητα ότι το Ευαγγέλιο είναι πραγματοποιήσιμο και στις δύσκολες
ημέρες μας, πως οι φίλοι της αρετής, όσο υπάρχει ο κόσμος, θα υπάρχουν,
κι ας είναι λίγοι και άγνωστοι και ταπεινοί και καταφρονεμένοι μερικές
φορές. Η προσφορά λοιπόν του Αγίου Όρους σήμερα στη νεολαία είναι
κυρίως στη μετάδοση αυτής της ειλικρινούς και ακέραιας σχέσεως της με
τον Θεό και η συνεχής προσευχή των Αγιορειτών υπέρ της νεολαίας...
6. Ελπίζετε σε μιά μεταστροφή της νεολαίας;
Σαφώς ναι, αφού πρώτα θα' χουμε αλλάξει και μετανοήσει πρώτα εμείς οι μεγαλύτεροι. Σήμερα τα πολλά λόγια, περισσότερο από κάθε φορά,
είναι φτώχεια. Οι νέοι κυρίως ζητούν παράδειγμα. Όταν το βρουν το
ακολουθούν πιστά. Απουσιάζουν οι πολλοί εμπνευσμένοι ηγέτες.
Μέσα από τα κτυπήματα της ελπίζω πως τελικά η νεολαία θα βρει τον Θεό,
που υπομονετικά την αναμένει, να την ενδύσει την πρώτη στολή,
λησμονώντας την αυτοεξορία της σε τόπους πείνας και δίψας, κενού και
αδιεξόδου.
αναδημοσίευση από περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία 1991.