ΠΑΣΧΑΛΙΟΣ ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2024.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΦΑΛΗΡΟΥ, ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ & ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΕΝΤΗ
Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ Ι.ΚΛΗΡΟ & ΤΟΝ ΕΥΣΕΒΗ ΛΑΟ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΥΤΟΥ
Ἀδελφοί, Συλλειτουργοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά καί περιπόθητα,
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
Εὑρισκόμεθα χάριτι Θεοῦ στήν λαμπροφόρο νύχτα τῆς Ἀνάστασης καί ἡ Ἐκκλησία καλεῖ ὅλους μας νά βιώσουμε, μυστικά μέσα στήν καρδιά μας, τό μέγα μυστήριο τῆς Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ. Τό κορυφαῖο αὐτό ἱστορικό γεγονός πού συνέβη σέ ἱστορικό τόπο καί χρόνο, ἀλλάζοντας τήν ροή τῆς ἱστορίας καί τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.
Γεγονός, πού βιώνεται στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας, σέ κάθε Θεία Λειτουργία, καθώς Ἀνάσταση εἶναι ἡ Ἐκκλησία καί ζῶντας ὁ ἄνθρωπος τήν Ἐκκλησία ζεῖ τήν διαρκῆ Ἀνάσταση, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό σῶμα τῆς ἀναστημένης ζωῆς τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἡ χώρα τῶν ζώντων ὅπου «ὁ θάνατος οὐκέτι κυριεύει» (Ρωμ. 6,9).
Αὐτό τό γεγονός βιώνει μυστικά, σιωπηλά καί ἀθόρυβα, ὅποιος ἐλεύθερα καί ἀβίαστα δέχεται τή μεγάλη αὐτή ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας, ζῶντας τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ὡς ἐμπειρία καί σχέση. Σχέση, ὅπου βρίσκεται – κρύβεται τό νόημα τῆς πίστης, τό νόημα τῆς Ἀνάστασης. Στή σχέση αὐτή μέ τόν Χριστό ξαναβρίσκουμε τήν γνήσια καί μοναδική ἐλευθερία.
Ποιά; Τό νά μποροῦμε νά εἴμαστε παιδιά Του, παιδιά τῆς Ἀνάστασης, παιδιά τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἀγάπης. Γενονός καί μυστήριο ὅμως πού ὁ πεπερασμένος νοῦς τοῦ ἀνθρώπου ἀδυνατεῖ νά προσλάβει καί νά κατανοήσει, γι’ αὐτό καί τό ἐμπαίζει, τό χλευάζει, ἐνίοτε δέ τό ἀπορρίπτει.
Ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς ἐπιλογῆς καί στάσης ζωῆς; Νά νοηματοδοτοῦμε τήν ζωή μας μέ πράγματα πού ἀντί νά τήν γεμίζουν τήν ἀδειάζουν, ἀντί νά τήν τρέφουν τήν ἀποδυναμώνουν, ἀντί νά τῆς χαρίζουν ζωή τήν ὀδηγούν στόν θάνατο. Φτάσαμε σέ καιρούς πού ὅλοι μας ὑποφέρουμε. Ἐγκλωβιστήκαμε στή μοναξιά μας. Φυλακιστήκαμε στήν ἀλαζονεία καί τή φιλαυτία μας.
Ἀδειάσαμε τίς ψυχές μας ἀπό τό φῶς καί τήν ἐλπίδα καί τίς γεμίσαμε μέ τό σκοτάδι, τό φόβο, τό θάνατο. Αἰσθανόμαστε τόν πόνο νά μᾶς παραλύει. Τίς δυσκολίες νά μᾶς λυγίζουν. Τίς ἀμφιβολίες νά μᾶς ταλαιπωροῦν καί τά ἀναπάντητα ἐρωτήματα νά μᾶς κλονίζουν.
Βιώνουμε ἕνα τραγικό κενό στήν ζωή καί τήν ὕπαρξή μας. Τό κενό τῆς ἀπουσίας τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τό κενό τῆς ἀπουσίας τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ «ἄλλου», ἀφοῦ τόν θεωρήσαμε, τόν θεωροῦμε, ὑπαίτιο – φταίχτη τῶν δεινῶν τῆς ζωῆς μας.
Ἐσύ φταῖς, δηλώνουμε στήν καθημερινότητα τῶν σχέσεών μας, ζῶντας τήν κόλασή μας ἀπό τό τώρα, τό σήμερα, καθώς ζωή χωρίς ἀγάπη καί συγχώρεση, σημαίνει ζωή χωρίς χαρά καί ἐλπίδα. Γι’ αὐτό καί στό ἐρώτημα: ποιά ἡ σημασία τῆς Ἀνάστασης γιά τόν σημερινό ἄνθρωπο; Ἡ ἀπάντηση εἶναι… σιωπή…. Καιρός, αὐτό τό Πάσχα, νά πάψομε νά ἀδικοῦμε ἑαυτούς καί ἀλλήλους.
Νά ἀναζητήσουμε μέσα μας, μέ ἀγάπη καί ἐλευθερία, νά ἀνακαλύψουμε τήν κρυμμένη ὀμορφιά τῆς παρουσίας καί τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Γιά νά εἰρηνεύσουν οἱ καρδιές, νά καταλαγιάσουν τά πάθη, νά ἡμερέψουν οἱ λογισμοί. Καί τότε θά ἀνακαλύψουμε τό νόημα καί τήν ὀμορφιά τῆς ψυχῆς καί τῆς ζωῆς μας.
Τόν λόγο τῆς ὑπάρξεώς μας. Τότε θά κατανοήσουμε πώς ἀναζητοῦμε νόημα σέ μιά ζωή χωρίς νόημα. Τότε ὅμως θά συνειδητοποιήσουμε πώς τό νόημα τῆς ζωῆς μας δέν ἐξαντλεῖται στήν γῆ ἀλλά φτάνει στόν Οὐρανό.
Τότε θά ἀντιληφθοῦμε πώς γιά νά νικήσουμε ὅλους τούς θανάτους: τό θάνατο τῆς ἀγάπης, τό θάνατο τῆς καλωσύνης, τό θάνατο τῆς ἀνθρωπιᾶς, τό θάνατο τῆς ἐλευθερίας, κυρίως ὅμως τό θάνατο τῆς ζωῆς, ὁ δρόμος καί ὁ τρόπος εἶναι νά βιώσουμε τήν ἐμπειρία τοῦ Ἀναστημένου Χριστοῦ στήν καρδιά μας.
Αὐτή τήν ἐμπειρία πού νικᾶ τό θάνατο, τόν κάθε θάνατο, καθώς ὁ καρφωμένος ἐπί τοῦ Σταυροῦ καί Ἀναστημένος Χριστός δέν ἄδειασε μόνον τούς τάφους, ἀλλά μπῆκε καί στό δικό μας τό θάνατο γιά νά τόν καταργήσει.
Ἀγαπητοί ἀδελφοί,
Ἡ θλίψη καί ἡ χαρά συνυπάρχουν στήν ἀνθρώπινη ζωή. Ἡ ἀλήθεια αὐτή τονίζεται ἔντονα στά γεγονότα της Μεγάλης Ἑβδομάδος. Πρό τοῦ Πάθους ὁ Χριστός κατά τόν Μυστικό Δεῖπνο διευκρίνισε στούς μαθητές του: «Καί ἐσεῖς, λοιπόν, τώρα ἔχετε λύπη. Ἀλλά πάλιν θά σᾶς δῶ καί θά χαρεῖ ἡ καρδιά σας καί τή χαρά σας κανείς δέν θά σᾶς τήν ἀφαιρέσει» (Ἰω. 16-22).
Ὁ πόνος συγκλονίζει τίς ἡμέρες τῶν Παθῶν, ἀλλά τελικά ὑπερνικᾶται μέσα στό φῶς τοῦ θριάμβου τῆς Ἀναστάσεως. Ἡ πρώτη καθοριστική λέξη καί προτροπή του Ἀναστάντος στίς ἀφοσιωμένες Μυροφόρες, πού ἔσπευσαν στό μνῆμα του, ἦταν: «χαίρετε!» (Ματθ. 28, 9). Ὅταν ὁ Ἀναστάς Χριστός πρωτοεμφανίστηκε στούς μαθητές, ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης σημειώνει ὅτι «ἐχάρησαν ἰδόντες τόν Κύριον» (Ἰω. 20, 21).
Ἡ χαρά τοῦ Πάσχα ἀναβλύζει μέσα ἀπό πολύμορφο πόνο πού προηγήθηκε: προδοσία, ἀποδοκιμασία, περιφρόνηση, θάνατο σταυρικό. Τό σταυροαναστάσιμο Πάσχα λυτρώνει ἀπό κάθε εἴδους λύπη. Ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ βεβαιώνει τή νίκη τῆς ἀλήθειας κατά τοῦ ψεύδους, τῆς ἀγάπης κατά τοῦ μίσους, τόν θρίαμβο τῆς ζωῆς πάνω στόν θάνατο.
Ὁ Ἀναστάς Χριστός διαλύει κάθε σκιά τοῦ Ἅδη. Συντρίβει τήν κυριαρχία τοῦ θανάτου, πού φέρνει ἡ βία, ἡ ἀλαζονεία, ἡ ἀδικία. Ἡ σύζευξη πόνου καί ἀγαλλιάσεως μᾶς αἰφνιδιάζει. Ἐν τούτοις, ἡ ἐναρμόνιση τῶν ἀντιθέσεων παραμένει χαρακτηριστικό τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τονίζει τήν ἐξαιρετική αὐτή ἐμπειρία: « ἐν θλίψει πολλῇ μετά χαρᾶς Πνεύματος Ἁγίου» (Α΄ Θεσ. 1,6).
Πρόκειται γιά μία ἐκπληκτική ἐναρμόνιση, μία παράδοξη ἀντίστιξη. Ἐκφραστικά τήν περιγράφει σέ ἄλλη ἐπιστολή του: «Πιεζόμεθα μέ κάθε τρόπο, ἀλλά δέν φτάνουμε σέ ἀδιέξοδο, εὑρισκόμεθα σέ ἀμηχανία ἀλλά ὄχι σέ ἀπελπισία, διωκόμεθα ἀλλά δέν ἐνκαταλειπόμεθα, καταβαλλόμεθα ἀλλά δέν χανόμεθα». (Β΄ Κορ. 4, 8-10).
Καί ἀλλοῦ: «ὡς λυπούμενοι ἀεί δέ χαίροντες, ὡς πτωχοί πολλούς δέ πλουτίζοντες, ὡς μηδέν ἔχοντες καί πάντα κατέχοντες» (Β΄ Κορ. 6, 6 -11).
Στό τελευταῖο βιβλίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου, μέ συμβολικές συγκλονιστικές παραστάσεις συνοψίζεται ἡ ἀλληλουχία ἀντιθέτων, ἡ σύγκραση ὀδύνης καί τελικῆς νίκης τοῦ σταυρωθέντος καί ἀναστάντος Χριστοῦ.
Ἡ ἐναρμόνιση τῆς θλίψεως μέ χαρά Πνεύματος Ἁγίου, γιά τήν ὁποία γίνεται λόγος, ἐκ πρώτης ὄψεως εἶναι ἀνέφικτη. Ἀλλά, ὅπως ὁ Ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν μᾶς βεβαιώνει, «πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντι με Χριστῷ» (Φιλ. 4, 13). Ἡ σύνθεση αὐτή μοιάζει ἀδύνατη, ὅμως ἡ στενή σχέση μέ τόν παθόντα καί ἀναστάντα Χριστό τήν καθιστᾶ δυνατή. Αὐτήν τήν κοινωνία μέ τόν σαρκωθέντα Λόγο τοῦ Θεοῦ βιώνουμε ἐνσωματωμένοι στήν Ἐκκλησία, πού εἶναι τό μυστικό Τοῦ Σῶμα.
Τό Ἅγιο Πνεῦμα, μέ τήν κοινωνία αὐτή, ἐνεργεῖ στήν ὕπαρξή μας, δυναμώνει καί χαροποιεῖ ὅλο μας τό εἶναι. Ἡ Ἀνάσταση ἀποτελεῖ πρόγευση τῆς τελικῆς νίκης τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀγάπης στά ἔσχατα.
Ἡ ἀναστάσιμη χαρά στηρίζεται σέ ἀρραγῆ θεμέλια. Πρῶτον στή διαβεβαίωση τοῦ Χριστοῦ ὅτι «Ἐδόθη μοί πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καί ἐπί γῆς» (Μάτθ. 28:18). Στή διάρκεια τῶν αἰώνων πολλοί παρουσιάστηκαν ὡς ἐξουσιαστές τῆς οἰκουμένης. Ἐκεῖνος, ὅμως, ὁ ὁποῖος ἔχει τήν τελική ἐξουσία σέ ὅσα συμβαίνουν στόν οὐρανό καί στή γῆ εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
Τό δεύτερο ἀκλόνητο θεμέλιο ἀποτελεῖ ἡ διαβεβαίωση τοῦ Ἀναστάντος ὅτι: «καί ἰδού ἐγώ μεθ’ ὑμῶν εἰμί πάσας τάς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28, 20). Ὁ δικός μας Κύριος δέν εἶναι μακρινός, ἀδιάφορος θεατής στά ὅσα συμβαίνουν. Ἐξακολουθεῖ νά εἶναι «μεθ’ ἡμῶν» σέ ὅλες τίς φάσεις καί τίς δύσκολες στιγμές τῆς ζωῆς μας.
Καί ἕνα τρίτο: ἡ πασχαλινή χαρά πολλαπλασιάζεται, ὅταν προσφέρει ἀγάπη ἐκεῖ ὅπου περισσεύει τό μῖσος, ἐκεῖ ὅπου συνθλίβει ἡ ἀπόγνωση. «Πάσχα, ἐν χαρᾷ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα, ὦ Πάσχα λύτρον λύπης». Ἡ θλίψη καί ἡ χαρά ἐναλλάσσονται στή ζωή μας. Ὀδυνηρά ἀπρόοπτα δέν λείπουν ἀπό τήν πορεία μας, συμφορές πού ὑπερβαίνουν τίς δυνάμεις μας καί μᾶς καταβάλλουν.
Νιώθουμε ἀμήχανοι νά τά ἀντιμετωπίσουμε καί συχνά κυριευόμαστε ἀπό τόν φόβο. Παρά ταῦτα, ἡ βούλησή μας ἄς μήν ἀδρανήσει. Ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό ἐμᾶς, ἄς ἀφήνουμε το φῶς τῆς Ἀναστάσεως νά καταυγάζει τή ζωή μας καί τό Ἅγιο Πνεῦμα νά μᾶς χαρίζει ἀντοχή, ὑπομονή, ἐλπίδα.
Ἡ σταυροαναστάσιμη χαρά ἀποτελεῖ διακριτικό γνώρισμα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Γι’ αὐτό ὁ κορυφαῖος Ἀπόστολος ἐπιμένει: «χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε, πάλιν ἐρῶ χαίρετε» (Φιλ. 4, 4, Α΄ Θεσ. 5,16) .
Ἄς καταυγάσει, λοιπόν, τήν ζωή μας ἡ χαρά (τῆς Ἀναστάσεως) λυτρώνοντάς μας ἀπό τήν λύπη καί τήν καταχνιά. Ἡ ἀναστάσιμη βεβαιότητα, τό ἀναστάσιμο φρόνημα, ἄς στηρίζουν καί ἄς χαροποιοῦν καθημερινά τήν ζωή μας.
Χριστὸς Ἀνέστη! Ἀληθῶς Ἀνέστη!
Μέ θερμές Πατρικές εὐχές
Ο Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ Σ Α Σ
+ ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
